Nieuws

“Geleefd van de wind”

Cuijk – Vrijdag 14 mei, daags voor Nationale molendag 2022, verscheen het boek “Geleefd van de wind” van het Cuijkse schrijversduo Paul Kater en Stefan Willems. Een boek over ruim 150 jaar historie van de rijke geschiedenis van korenmolen Jan van Cuijk aan de Heerstraat.

Stefan tevens molenaar op de Cuijkse molen: “Om precies te zijn 153 jaar. Op de molen staat dat deze gebouwd is in 1860 maar toen we de documenten doorzochten kwamen we bij het kadaster tegen dat de grond van de molen pas in 1869 verkocht is om er een molen op te bouwen.

Ik ben dan ook mijn voorwoord in het boek begonnen met de zin “Geschiedenis is niet wat er gebeurd is, maar wat de mensen zich herinneren.”

Het idee om de hele historie van de molen te beschrijven leefde al langer bij mij. Als kind was ik al gefascineerd van molens omdat ik vaak bij mijn opa Sjef kwam, hier in de molen. Maar ik ben geen schrijver. Bij toeval kwam schrijver Paul Kater binnenwandelen bij de molen. De klik en het samen dit boek maken was snel gemaakt. Paul had al een science-fictionboek gemaakt “ Zonnewereld, schaduwwereld ” wat zich o.a. in de Cuijkse molen zich afspeelt, aldus molenaar Stefan Willems

Beiden auteurs hebben geprobeerd een kloppend verhaal over de Jan van Cuijk te maken. “Op internet kan je van alles vinden maar soms ook tegenstrijdige verhalen. Uit alles wat er in de loop van de jaren verzameld was, is dit boek ontstaan. Foto’s waren er in overvloed, zoveel dat er zelfs een selectie gemaakt moest worden.

Molenaar is een ambachtelijk beroep. Daar waren er meer van in Cuijk. De molen was oorspronkelijk een schorsmolen. Schors gebruikt in de leerlooierijfabrieken in Cuijk. Over die leerlooierijen is er  ook wat historie opgenomen.”

Zusjes Kessels.

De eerste exemplaren van de boeken werden overhandigd aan de “zusjes Kessels” vier dochters van de laatste vakmulder, Stefans opa, Sjef Kessels. Hij nam in 1943 de molen Jan van Cuijk  over van de weduwe Willems. “Onder in het pakhuis werd een simpele woning gemaakt. Later verhuisde het gezin Kessels naar een woning dat gebouwd is 100 meter ten zuiden bij de molen.”

Het boek is met veel enthousiasme ontvangen: “Mijn vrouw Bianca heeft mede het boek samengesteld. We krijgen hele positieve reacties. We zijn trots om dit stukje Cuijkse geschiedenis te hebben kunnen vastleggen.”

Het boek is voor 13,95 euro ( exclusief eventuele verzendkosten) te verkrijgen op iedere zaterdagmorgen als de molen en molenwinkel open is van 9.30 tot 13.00 uur. Tijdens de openingstijden wordt er ook door Stefan  graan tot meel gemaald.

Je kan ook een mailtje sturen naar: molenaarjanvancuijk@trinedmail.nl. Dan komt het boek ook bij je terecht. “De opbrengst van het boek komt weer ten goede aan het onderhoud van de molen.

Of via de website: mijnbestseller.nl

Vraag instandhoudingssubsidie aan.

Foto: Peet Wessels

https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/vrije-tijd-cultuur-en-sport/2022/brabant-investeert-fors-in-het-zichtbaar-en-beleefbaar-maken-en-houden-van-cultureel-erfgoed

Op 2e Paasdag, 18 April 2022 hebben diverse molens in het Land van Cuijk hun deuren opengezet voor het publiek. Het was een stralende dag en vele bezoekers hebben de Regionale Molendag bezocht, vanaf 11.00 tot 17.00 waren de deuren geopend. De 6 deelnemende molens (van de 22) in het Land van Cuijk konden ook via een mooie fietsroute worden aangedaan.

In St. Hubert zijn er de hele dag door ca. 300 heel geïnteresseerde bezoekers geweest en ook de molens in Oploo, Wanroij, Beugen en Rijkevoort zijn zeer goed bezocht.

Bij de molen van Beugen wapperde er zelfs twee bijzondere vlaggen; een van het Land van Cuijk en een van onze eigen molenstichting!

In 1999 heeft Nelly Sonneveld-Riper Het Nederlands molenrestanten-bestand samengesteld per provincie. Sindsdien is er veel veranderd. Molenrestanten zijn herbouwd, afgebroken, verbouwd tot woning of restaurant of zelfs helemaal verdwenen.

De Adviesraad van Molenstichting Noord-Brabant is nu voornemens om de huidige stand van zaken te updaten wat betreft de molenrestanten in Brabant. Er is veel kennis aanwezig binnen de adviesraad zelf maar hulp van anderen die iets weten over molenrestanten in Brabant is zeer welkom. U kunt graag uw kennis delen via info@molenstichtingnoord-brabant.nl. Uw hulp wordt zeer op prijs gesteld!

Foto: Gerard Sturkenboom

Aan Annemie Driessen en Hans Kalkhoven, de beide molenaars van de Genneper Watermolen in Eindhoven, werd op maandag 21 februari 2022 het AKG schild overhandigd door voorzitter Maarten Dolman van het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde.
Het schild is de bezegeling op de door hen met goed gevolg afgelegde ballotage om gezel te worden van het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde. Naast de garantie van goede producten straalt het schild ook hun vakmanschap uit, duidelijk zichtbaar voor hun klanten en bezoekers.

Het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde (AKG) is een gilde, waarin momenteel een 40-tal molenaarsbedrijven in heel Nederland zijn verenigd. Tot de doelstellingen van het AKG behoren onder andere het bevorderen en produceren van gezonde voeding en het doen voortleven van het korenmolenaarsambacht passend binnen de huidige maatstaven.

Het plezier van het zelf bakken begint bij het gebruik van een goed kwalitatief product. Het is van belang het ´kaf van het koren´ te scheiden en te kiezen voor goede grondstoffen en ingrediënten. De molenaars die zijn aangesloten bij het AKG bieden deze hoogwaardige producten en produceren uitsluitend voor consumptieve doeleinden.
De meerwaarde van het AKG is daarnaast gelegen in het geven van goede adviezen waar u als consument wat aan heeft. De veelal beroepsmolenaars staan garant  voor een hoge kwaliteitsstandaard en waar de producten geheel conform de huidige wet- en regelgeving worden vervaardigd. Lees hier meer over het AKG

Annemie en Hans van harte gefeliciteerd met deze mooie erkenning.

STRIJD OM BEHOUD BIJGEBOUWEN OP HET MOLENERF TE NISPEN

De bergmolen “De Molen van Aerden” te Nispen is eigendom van de gemeente Roosendaal en heeft een status al rijksmonument. Gebouwd in 1850 als stenen beltmolen, werden in de loop der tijd gebouwen toegevoegd, zoals een molenaarswoning, magazijnen en een motorhok. In 1936 werd het wieksysteem Van Riet aangebracht dat tot op heden in stand is gebleven. De voormalige molenaarswoning, de bijgebouwen en het molenerf zijn sinds kort in eigendom van een projectontwikkelaar uit Breda. De voormalige molenaarswoning heeft een status als gemeentelijk monument, het molenerf en de bijgebouwen zijn niet beschermd. De vereniging De Westbrabantse Molens heef onlangs vernomen dat deze projectontwikkelaar voornemens is om de bijgebouwen te slopen ten behoeve van woningbouw. Als erfgoedvereniging kan men hier niet achter staan. De vereniging wordt hierin intensief gesteund door de Stichting Levende Molens te Roosendaal.

De vereniging heeft aan de gemeente Roosendaal schriftelijk gevraagd om het molenerf en bijgebouwen (voormalige winkel, schuur en voormalig motorhok) van de molen aan te wijzen als gemeentelijk monument. Dit vanwege de hoge mate van zeldzaamheid en het belang om het ensemble te beschermen. Omdat voortijdige sloop van de bijgebouwen niet ondenkbaar is, wat de erfgoedorganisaties betreft, haast geboden. De Stichting Levende Molens heeft ondersteunende brieven naar de gemeente gestuurd. Inmiddels zijn er door diverse politieke partijen raadsvragen gesteld over dit onderwerp.

Het draaien van de molen en het onderhoud daarvan is objectgericht, iets wat de erfgoedorganisaties natuurlijk ten volle ondersteunen. De waarde van de molen is echter veel groter dan alleen het object. Het molenerf van Nispen is uniek in West-Brabant. Het ensemble van molen, voormalige molenaarswoning, molenerf en bijgebouwen is één der laatsten in West-Brabant. De meeste molens in West-Brabant zijn nu ontheemd van hun omgeving, afgesloten van molenaarswoningen (die veelal verkocht, verbouwd of afgebroken zijn) dan wel verworden tot het centrale deel van een plantsoen. De combinatie van molen en opstallen en het molenerf maakt dat we hier kunnen spreken van een uniek monument met een hoge mate van zeldzaamheid. In onze ogen is hier sprake van een molinologische tijdscapsule.

De molen zelf is reeds in 1971 als rijksmonument geregistreerd. Destijds was bij molens de draai- of maalvaardigheid het criterium voor om voor bescherming in aanmerking te komen en ging het uitsluitend om het object zelf. De overige opstallen (behalve de woning) zijn niet geklasseerd, omdat daar tot op heden ook niet het belang van werd gezien. Inmiddels is de landelijke monumentengedachte “om”. Dat betekent dat de molen als één geheel in zijn omgeving dient te worden gezien. De waarde is dus niet alleen een molen zelf  maar ook in dit geval de wijze waarop zijn gebruiker leefde. De familie Aerden, jarenlang eigenaar, hebben de ontwikkeling van het molenerf bepaald. Daarvan getuigen woning, opstallen en inrichting. Juist deze context vertelt het verhaal van de molen. Deze molen en haar omgeving is een sprekend voorbeeld zoals de huidige RCE in haar visie “Een toekomst voor molens” het beeld ziet van een monument. Deze visie is een uitwerking van de beleidsbrief Modernisering Monumentenzorg (MoMo 2009) voor molens waarbij er een verschuiving plaats heeft gevonden van objectgericht naar omgevingsgericht.

Het is dus van belang om het ensemble te behouden. Het complex is beeldbepalend voor de Dorpsstraat. Er is dan ook alle reden toe om dit ensemble te beschermen als gemeentelijk monument. In Halsteren (gemeente Bergen op Zoom) zijn vorig jaar tot ontsteltenis van molenliefhebbers de molenaarswoning en de bijgebouwen van de molen Sint Antonius gesloopt. Dit is een voorbeeld van hoe het mis kan gaan.

Voorts zijn er andere argumenten waarom woningbouw niet aan te raden is. De bewoners zullen last hebben van slagschaduw en geluid van de draaiende molen. En vogelpoep door de stand van het gevlucht boven hun perceel. En ook nog eens van inkijk in tuinen en huizen vanaf de molenberg. Tot slot: een draaiende molen kan een potentieel gevaar voor zijn omgeving, waardoor de nabijheid van woningen ongewenst is. Tijdens windstoten, stormen e.d. kunnen onderdelen los raken en naar de omgeving worden gekatapulteerd. Dit komt maar zelden voor, maar het is niet geheel onmogelijk. Hiervan kunnen meerdere voorbeelden uit het verleden worden aangehaald.

Hans Geerts, Secr Vereniging De Westbrabantse Molens

Tijdens afgelopen bestuursvergadering heeft afscheidnemende voorzitter Dhr. Jan Pommer de voorzittershamer overgedragen aan Mevr. Jetty Eugster. Het afgelopen jaar was Mevr. Eugster al vice-voorzitter en ze is dus volledig op de hoogte van alle ontwikkelingen binnen de Molenstichting. We wensen Mevr. Eugster veel succes met het nieuwe voorzitterschap en zij zal de Molenstichting ongetwijfeld met veel nieuwe ideeën en inzichten gaan leiden.

We hopen snel een moment te krijgen voor de officiële overdracht, waarbij we dan eveneens officieel afscheid nemen van Dhr. Pommer die zich naast het voorzitterschap jaren verdienstelijk heeft gemaakt als bestuurslid van Molenstichting Noord-Brabant.

Voorafgaande aan de molenontmoetingsavond op 30 september 2021 te Spoordonkse Watermolen in Oirschot, hebben het bestuur en de adviesraad van Molenstichting Noord-Brabant afscheid genomen van bestuurslid Driek van de Vondervoort en voorzitter Fons Naterop.

Afscheid van Driek van de Vondervoort.

Foto: Peet Wessels

In 2004 is Driek van de Vondervoort voorzitter geworden van de Molenstichting. In die tijd lagen er een hoop uitdagingen zowel intern als extern.

Extern werd het draagvlak verbeterd in onze grote provincie zoals Noord-Brabant door o.a Het Brabants Molenweekend te organiseren om zo onderlinge banden te smeden en te versterken.

En intern werd de structuur verbeterd door het instellen van het bestuur, bestaande uit louter bestuurders en de adviesraad bestaande uit molenaars en molenkenners.

In 2009 heeft Driek de voorzittershamer overgedragen aan Fons Naterop en is als bestuurslid verder gegaan. Na vele jaren van tomeloze inzet voor de Brabantse molens heeft Driek op 30 september 2021 afscheid genomen van Molenstichting Noord-Brabant. Namens de stichting heel hartelijk dank voor jouw 17 jaar lange inzet!

Afscheid van Fons Naterop.

Foto: Peet Wessels

In 2009 is Fons Naterop aangetreden als voorzitter van Molenstichting Noord-Brabant. Ook voor deze voorzitter lagen er vele uitdagingen.

Het aanpakken van het achterstallig onderhoud van vele Brabantse molens was een van de uitdagingen. En met het aanstellen van molenconsulent Marloes van de Hei werd het voor molenaars makkelijker om voor hun gewenste restauraties de eventuele subsidies daarvoor in kaart te brengen en te ontvangen.

Onder leiding van de Molenstichting Noord-Brabant is een groot onderzoek gedaan naar de biotoop van alle windmolens in Brabant. Dit omvangrijke rapport is een belangrijk wapen in de strijd tegen het alsmaar verslechteren van biotopen van diverse windmolens in Brabant.

Op 30 september 2021 hebben wij afscheid genomen van Fons. Zeer erkentelijk zijn wij voor zijn verdienste voor de Molenstichting en het feit dat het behoud van de Brabantse molens weer een grote stap verder is gebracht. Fons heel hartelijk dank voor meer dan 10 jaar voorzitterschap!

Molenontmoetingsavond

Foto Peet Wessels

Op 30 september 2021 hebben we na lange tijd weer een molenontmoetingsavond kunnen beleggen. Dit maal waren we te gast bij de Spoordonkse Watermolen te Oirschot.

De avond was druk bezocht en iedereen was blij elkaar weer te ontmoeten.

Om 19.30 starte voorzitter Jan Pommer de vergadering.

Als eerste werd er stil gestaan bij het afscheid van voormalig voorzitter Fons Naterop en van bestuurslid Driek van de Vondervoort. Ook werden de nieuwe bestuursleden Jetty Eugster en Judith Keijzers voorgesteld. Jetty zal komend jaar de voorzittershamer overnemen van Jan Pommer.

Vervolgens kreeg Nicole Bakker van de Hollandsche Molen de gelegenheid om ons bij te praten over het Molenfonds.

Riet Meijer heeft ons daarna meegenomen naar de watermolenlandschappen en hun effect op klimaatadaptatie. Dit grootschalig project van molenstichting Noord-brabant wordt gehouden met vele partners en is onderdeel van de Erfgoed Deal. Veel informatie is te vinden op onze site en ook op watermolenlandschappen.nl

Aart van Gorkum heeft de strijd om de molenbiotoop van t” Nupke in Geldrop in al zijn facetten met ons gedeeld.

Peet Wessels heeft kort de website besproken met het verzoek zoveel mogelijk informatie uit het Brabantse molenveld met haar te delen. Algemene nieuwtjes worden op de site geplaatst en ook informatie over molen restauraties zijn zeer welkom.

Als hekkensluiter heeft de eigenaar van de Spoordonkse watermolen nog kort iets verteld over zijn molen.

Foto: Gerard Sturkenboom

Riet Meijer aan het woord.

Foto: Gerard Sturkenboom

Aart van Gorkum over de windmolenbiotoop van t’Nupke.