Veldatelier Watermolenlandschappen

Nuenen, 23 november 2024-11-23

Beste deelnemers,

Wij kijken terug op een inspirerend veldatelier ‘Ontwerpen met een historische blik’. Mede dankzij RCE, STOWA en Dommeldal uit de Verf  konden wij dit veldatelier organiseren. De aanleiding was dat cultuurhistorie vaak pas laat, soms té laat, in beeld komt bij gebiedsontwikkeling. Zo is bij de Landschaps-Ecologische Systeem Analyse (LESA) erfgoed een sluitstuk. Door het ‘om te keren’ en te starten met cultuurhistorie, kan de kennis die in het landschap en historische kaarten besloten ligt, worden benut voor betere oplossingen. 

Samen met Suzanne Loen (Living Landscapes) heeft Hans de Mars (RHDHV) de ‘omgekeerde LESA’-aanpak uitgewerkt.  Zij namen ons mee naar het Collse watermolenlandschap zodat we konden zien hoe watermolenlandschappen al oplossingen in zich dragen. Dankzij hen konden we in de workshop ontdekken hoe de methodiek werkt en wat zij kan betekenen bij gebiedsopgaven zoals natuurherstel en klimaatadaptatie. Het boeiende verhaal over de opgaven en uitdagingen binnen Dommeldal uit de Verf  van Arie Ras van de gemeente Nuenen zorgde voor levendige discussies en een eerste aanzet tot oplossingen binnen de watermolenlandschappen van Opwetten en Hooidonk.

In de bijlage vindt u het verslag van het veldatelier, inclusief de evaluatie van de dag. Mocht u ons nog iets mee willen geven over de aanpak dan horen wij dat graag. Daar is ook gelegenheid voor tijdens het eindcongres dat we medio 2025 willen houden. Op het eindcongres delen we de resultaten, opgedane kennis en ervaringen die we afgelopen jaren hebben opgedaan bij de watermolens van Opwetten, Venbergen en Spoordonk. 

Wij kijken ernaar uit u volgend jaar op het eindcongres te verwelkomen!

Met vriendelijke groet,

Namens de organisatoren van het veldatelier,

Riet Meijer (De Molenstichting Noord-Brabant)

Bekijk hier de korte samenvatting: Veldatelier Watermolenlandschap_artikel

Bekijk hier het volledige verslag: Veldatelier Watermolenlandschap_verslag

Oproep: Invullen molenbiotoop enquete voor 13 nov

Beste moleneigenaren, molenaars en molenvrijwilligers,


De Hollandsche Molen wil 2025 uitroepen tot het Jaar van de Molenbiotoop. We willen een vol jaar lang inzetten op meer aandacht binnen en vooral buiten het molenveld voor de molenbiotoop bij windmolens (windgedreven molens) en het watermolenlandschap bij watermolens (watergedreven molens).

Met een vragenlijst willen we inzicht krijgen in de aard van de problematiek, de in het molenveld aanwezige kennis en capaciteit, de huidige bescherming van de molenbiotoop en het watermolenlandschap en de behoefte aan ondersteuning bij molenbiotoopzaken in het molenveld.

We vragen je tien minuten van jouw tijd te steken in het invullen van deze enquête. Uiteraard worden jouw gegevens vertrouwelijk behandeld en worden alleen opgetelde cijfers naar buiten gebracht gemaakt.

Vul de enquête uiterlijk woensdag 13 november in

We maken de resultaten bekend tijdens de Molencontactdag op 22 november aanstaande in Soest, waar je vanzelfsprekend van harte welkom bent. Ook gebruiken we de resultaten voor een pamflet waarmee we overheden over het belang van een goede molenbiotoop willen informeren.

Start renovatie motorhuis Molen Nispen

Start renovatie motorhuis bij molen

Nieuwsbrief 2024-18, Heemkundekring de Heerlijkckheijd Nispen

Molenstichting Noord-Brabant heeft middels een brief haar steun uitgesproken voor dit project.

19-10-2024

We hebben mooi nieuws te melden. Binnnenkort start de renovatie van het motorhuis bij de molen van Aerden. De gemeente Roosendaal heeft dit bouwwerk eerder aangekocht waarmee het een onderdeel wordt van het molencomplex. Op die manier wordt de erfgoedfunctie van dit rijksmonument versterkt.

Behoud

Begin 2022 kwamen een aantal organisaties en betrokkenen in actie vanwege nieuwbouwplannen pal bij de molen. Toen kwam ook het idee om het motorhuis, dat vastgebouwd is aan de molenberg, te benutten ten behoeve van bezoek aan de molen. Dit plan om het gebouw te gebruiken als een erfgoedcentrum kreeg de nodige politieke steun en resulteerde in aankoop door de gemeente. Daarnaast zijn er gesprekken geweest tussen Gemeente Roosendaal, Vereniging De West-Brabantse Molens, Stichting Levende Molens, de molenaar en onze heemkundekring over de bestemming en de renovatie van het motorhuis.

Erfgoedcentrum

De bedoeling is dat het motorhuis een ‘erfgoedcentrum’ wordt waar het verhaal van de molen, over molens in de omgeving en in het algemeen, wordt verteld. Een dergelijke invulling is in de gehele regio niet te vinden en zal maken dat dit extra bezoekers naar de molen trekt. Op die manier wordt Nispen vanuit toeristisch-recreatief oogpunt weer aantrekkelijker. En dat komt ook ten goede aan andere partijen in ons dorp zoals de horeca en winkels.

Wat gaat er gebeuren?

Vanaf november gaat bouwbedrijf Suijkerbuijk aan de slag met de renovatie. De voorbereidingen zijn daarvoor inmiddels getroffen en de omwonenden zijn geïnformeerd. Gestart wordt de verwijdering van de huidige golfplaten op het dak van het gebouw. Daarna volgt de rest van het pand en gezien de staat daarvan vraagt dit de nodige inspanningen. Wij gaan ervan uit dat in 2025 de renovatie gereed is. En dat is op een mooi moment want komend jaar is het 175 jaar geleden dat dit monument werd gebouwd. Daar gaan we dan ook zeker bij stilstaan. Wij houden u op de hoogte.

 

Uitnodiging Molenontmoetingsavond 4 november

Molenontmoetingsavond 4 nov 2024

Het bestuur van Molenstichting Noord-Brabant wil u graag uitnodigen voor onze jaarlijkse molenontmoetingsavond op 4 november 2024.

 

Dit jaar vindt de bijeenkomst plaats in Restaurant de Molen, Vaartstraat 102 te Kaatsheuvel. 

Dit restaurant is gevestigd in de romp en het pakhuis van Molen De Couwenberg. Met molenaar Wim Coppens is afgestemd dat de molen vrij te bezoeken is.

De Molenontmoetingsavond begint om 19.30 uur.

We beginnen met een korte inleiding van de molen ter plaatse die dit jaar 175 jaar bestaat. Dit wordt verzorgd door de lokale Heemkundekring.

Daarna gaan we naar de hoofdgastspreker: Ineke Strouken

Ineke was 32 jaar directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland en onder andere in 2020 winnaar van de Brabant Bokaal en ook lid van Stichting De Brabantse Hoeders. Ineke heeft ook de nationale en internationale voordracht van het ambacht van molenaar voor de UNESCO lijst immaterieel erfgoed begeleid.

Na afloop van de sprekers is er nog gelegenheid voor ontmoeting tot ongeveer 22.00 uur.

Hartelijke groet

Het bestuur van Molenstichting Noord-Brabant.

UitnodMolencontact4nov24

Bestuurslid Alwijn ten Cate voorgedragen als wethouder.

CDA Schouwen-Duiveland draagt Alwijn ten Cate voor als kandidaat wethouder

De fractie van het CDA Schouwen-Duiveland draagt Alwijn ten Cate (49) uit Gilze-Rijen voor als kandidaat wethouder. Uit een openbare sollicitatieprocedure is hij geselecteerd als opvolger van Daniël Joppe, die is voorgedragen als burgemeester van Voerendaal. Naar verwachting zal Alwijn ten Cate in december officieel benoemd worden en het wethouderschap van Daniël Joppe overnemen. 

Ervaring en achtergrond

Alwijn ten Cate heeft een brede ervaring in de politiek en de publieke sector. Hij is momenteel werkzaam als jurist bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en is daarnaast fractievoorzitter van het CDA in het waterschap Brabantse Delta. Van 2022 tot 2023 maakte hij deel uit van het dagelijks bestuur van dit waterschap. Ook binnen de gemeente Gilze-Rijen heeft hij een actieve politieke rol vervuld als raadscommissielid van 2017 tot 2022. Verder was hij tussen 2019 en 2022 secretaris binnen het provinciale CDA-bestuur van Noord-Brabant. 

Een sterke kandidaat voor Schouwen-Duiveland

Fractievoorzitter Rutger Punt van het CDA Schouwen-Duiveland spreekt vol vertrouwen over de keuze voor Alwijn ten Cate: “Hij is een bevlogen en energieke politicus, die zich tijdens de gesprekken zeer goed voorbereid toonde en op de hoogte bleek van de actuele politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Schouwen-Duiveland. Bovendien is hij een prettig en toegankelijk persoon, wat zeker bijdraagt aan het vertrouwen in zijn toekomstige samenwerking binnen de gemeente.”

Trots op vertrouwen en klaar voor een toekomstbestendig Schouwen-Duiveland 

Alwijn ten Cate is getrouwd en heeft twee dochters. Hij kijkt ernaar uit om als wethouder van Schouwen-Duiveland aan de slag te gaan: “Ik ben enorm trots op het vertrouwen dat de CDA-fractie Schouwen-Duiveland in mij stelt en op mijn voordracht als kandidaat-wethouder. Tegelijkertijd betekent deze stap dat ik afscheid neem van het waterschap, waar ik met veel plezier heb gewerkt en mooie resultaten heb bereikt de afgelopen jaren. Nu krijg ik de kans om mij in te zetten voor een toekomstbestendig Schouwen-Duiveland, waar huidige en toekomstige generaties kunnen wonen, werken en recreëren. Het voelt bijzonder om terug te keren naar Zeeland, waar ik een groot deel van mijn jeugd heb doorgebracht.”

Theorielessen voor Molenaars in opleiding.

Theorielessen seizoen 2024 – 2025

Hierbij een herinnering voor wie wilt deelnemen aan de theorielessen, morgen dinsdag 8 oktober starten we weer!

Nu de zomer op z’n eind is en de herfst zijn intrede doet, pakken we de draad van de theorielessen weer op.
De theorielessen zijn steeds op de dinsdagavond. We beginnen om (stipt) 20:00 uur, zodat we tussen 22:00 en 22:30 uur kunnen eindigen. We beginnen op dinsdag 8 oktober 2024 met de theorielessen. Hieronder het schema voor seizoen 2024 – 2025.
Aanmelden kunt u door een e-mail te sturen naar nbopleid@gildevanmolenaars.nl
Let op, de locatie is dit jaar niet in Hilvarenbeek, maar bij Molen de Wilde, Nieuwe Rielseweg 39, 5051 PD Goirle! Deze locatie is verwarmd, echter voor gebruik van een consumptie dient u te betalen.

Datum Plaats Onderwerp Docent
08 okt. 24 Molen de Wilde Introductie en Arbo Veiligheid Peter van Rongen en Onno Wubbels
15 okt. 24 Molen de Wilde Knopen/Schiemanswerk Onno Wubbels en Peter van Rongen
22 okt. 24 Molen de Wilde Het weer Petro van Doorne
29 okt. 24 Molen de Wilde Standerdmolen Geert van Stekelenburg
05 nov. 24 Molen de Wilde Bovenas, Wielen, Luiwerken Erwin Janssen
12 nov. 24 Molen de Wilde Bovenkruier, Kap, Kruien Erwin Janssen
19 nov. 24 Molen de Wilde Wieksystemen Patrick van Kessel
26 nov. 24 Molen de Wilde De vang Hub van Erve
03 dec. 24 Molen de Wilde Korenmolen Patrick van Kessel
10 dec. 24 Molen de Wilde Poldermolens Sven Verbeek
17 dec. 24 Holtens’ Molen Industriemolens Peter van Rongen

Adressen:
Molen de Wilde, Nieuwe Rielseweg 39, 5051 PD Goirle.
Holtens’ Molen, Veldstraat 39, 5751 AA Deurne (les Industriemolens).

Het schema van de theorielessen voor 2024 – 2025 is binnenkort ook te zien op de site van het Gilde van Vrijwillige Molenaars Afdeling Noord-Brabant.

Met vriendelijke molengroet,
Gilde van Molenaars Bestuur Afdeling Noord-Brabant

Geen herbouw Chaamse molen

‘College heeft cadeau de nek omgedraaid’
Werkgroep herbouw Chaamse molen trekt stekker uit plan
De werkgroep voor de her-bouw van de Chaamse korenmolen Weltevreden gooit het bijltje erbij neer. Hun plan krijgt geen steun. ,,Het hart is uit het idee gesneden.”

Berry van Oers

Chaam

De gemeente Alphen-Chaam zette een dikke streep door het plan van de werkgroep om de nieuwe molen op exact dezelfde plek als de oude te bouwen. ,,Het was de bedoeling de molen, die tussen 1865 en 1944 aan de Bredaseweg stond maar door de Duitsers werd opgeblazen, in de oude staat op dezelfde plaats te herbouwen”, aldus de werkgroep.

Het college wees de beoogde locatie af, omdat er na 1944 nogal wat is veranderd in de omgeving. Onder meer kwam er een woonwijk in de buurt. Gevreesd werd voor slagschaduw, inkijk en waardevermindering van de woningen.

De werkgroep heeft na die afwijzing nog naar andere mogelijkheden gekeken, maar besluit nu toch te stoppen. ,,Omdat het hart uit het idee is gesneden, nu de molen niet teruggebouwd mag worden aan Bredaseweg 24a.” De naam van de stichting in oprichting van molen Weltevreden is door de werkgroep inmiddels omgedoopt in molen Ontevreden.

,,Omdat elke gemeente wel een mooi cadeau wil krijgen met een aantrekkelijke voorziening, zonder dat daar kosten aan kleven, dacht ik al snel: dat moet lukken”, vertelt Jack van Ham, voorzitter van de werkgroep. Die club nam in 2022 het initiatief voor de herbouwplannen van de molen, met een kleine zorgvoorziening ernaast.

Tweehonderd vrienden

De werkgroep bracht de benodigde fondsen bijeen en ging al uit van een positief resultaat. Via een website kon men zich aanmelden als vriend van het idee. Dat leverde zo’n tweehonderd vrienden op. Van Ham: ,,We organiseerden informatie- en discussiebijeenkomsten voor betrokkenen, riepen deskundigen bijeen van gemeenten die een molen hebben herbouwd en nodigden architecten en molenaars uit om uitleg te geven en vragen te beantwoorden.”

Geeft de molen niet voortdurend slagschaduw, was een van de kritische vragen. ,,Nee, bovendien zou de molen maar één keer per week een paar uurtjes draaien”, zegt Van Ham. En inkijk in achtertuinen vanaf de balustrade? ,,Die is niet voor publiek toegankelijk en in de molen zou geblindeerd glas komen”, legt van Ham uit.

Ook buurtbewoners die vreesden voor waardedaling van hun huis probeerde hij gerust te stellen: ,,Kijk eens rond in plaatsen waar ze een molen hebben. Er zijn daar veel mensen die graag uitzicht op zo’n prachtig bouwwerk hebben.”

Van Ham verwachtte dat het college het burgerinitiatief zou omarmen. Te meer omdat het project volgens hem goed past in een Cittaslow-gemeente, een keurmerk voor gemeenten die onder meer op het gebied van cultuurhistorie tot de top behoren. Van Ham: ,,Het college had ruim vijfhonderd dagen nodig om het cadeau de nek om te draaien. Met een beetje enthousiasme en vooral creativiteit was dat niet nodig geweest.”

Voor het originele artikel klik hier

Ook Oisterwijkse molen zucht onder oprukkende woningbouw

Ook Oisterwijkse molen zucht onder oprukkende woningbouw: ‘Hoge muur komt als een duveltje uit een doosje’

OISTERWIJK – Blijft de Kerkhovense Molen voldoende wind vangen om te blijven malen? Dat is onzeker nu er dertien nieuwe woningen worden gebouwd, net op de plek waar de meeste wind vandaan komt. ,,Onderhoud aan de molen gaat zo flink meer geld kosten.”

De eeuwenoude molen Dye Sprancke in Sprang-Capelle heeft het zwaar

Huizen rukken razendsnel op, en de historische molen zucht en steunt: ‘Je moet oppassen dat die niet op hol slaat’

SPRANG-CAPELLE- De eeuwenoude molen Dye Sprancke in Sprang-Capelle heeft het zwaar. De bebouwing om hem heen rukt steeds verder op. De molen worstelt nu met een serieus windprobleem. Hoe is de Dye Sprancke nog te redden?
BNdeStem editie Waalwijk, Michel Koster 24-05-24, 19:40
De molen gaat flink heen en weer. ,,Het kan nog veel harder”, verzekert molenaar Machiel Treffers. ,,Je kunt dan hier geen kopje koffie drinken, schudt zo alles uit je kopje.” De draaiende wieken hebben het duidelijk zwaar te verduren. ,,Alleen de bovenste wieken vangen vol wind, krijgen de volle mep”, legt Treffers uit. ,,Bij de onderste wieken komt nauwelijks wind door alle gebouwen en groen die de molen omringen. Dat verschil zorgt voor deze schommelingen. En ja, daar lijdt de molen flink onder.”
Het is amper voor te stellen: de Dye Sprancke stond ooit moederziel alleen in het landschap aan de Oudestraat. Maar de bebouwing rukt in een rap tempo op. De Waalwijkse nieuwbouwwijk Landgoed Driessen ligt inmiddels op een steenworp afstand van het rijksmonument. Pal naast de molen wordt nu ook gebouwd. Daar verrijzen acht patiobungalows van het project De Wiecken. En dat is nog niet alles. Met het project Molenhoek komt er weer een flink appartementengebouw bij.
,,De molen komt letterlijk in de knel”, stelt beroepsmolenaar Sven Verbeek. Hij assisteert Machiel Treffers, die al ruim veertig jaar aan de Dye Sprancke verbonden is. ,,Wij snappen ook dat er woningen nodig zijn, maar maken ons grote zorgen over de toekomst van deze molen.”
Nog maar veertig van zulke molens in Nederland
Het is niet zo maar een molen. De Dye Sprancke is in 1747 gebouwd in Vrijhoeve, en verhuisde in 1854 naar de huidige plek. ,,Er zijn nog maar veertig van zulke molens in Nederland”, vertelt Treffers. ,,Het is een originele standerdmolen, met een volledige houten constructie. Deze zijn extra kwetsbaar voor valse winden en turbulentie.”
Bij de molen wordt door de windproblemen nu nog maar zo’n twee dagen per maand graan gemalen, in plaats van drie keer per week. Ook het enkel laten draaien van de wieken is niet zonder risico’s. ,,Je moet oppassen dat de molen dan niet op hol slaat”, legt Verbeek uit. ,,Dat kan gebeuren als de wind er opeens wel doorkomt, om een gebouw heen of tussen de bomen door. Als de molenaar dan niet snel ingrijpt, gaat het fout.”
Het is volgens hem ook heel lastig om de werkelijke windsterkte in te schatten, met al die gebouwen en bomen in de directe omgeving. ,,Het zicht op de horizon is verdwenen. Je ziet daardoor ook geen weersveranderingen aankomen, zoals plots opkomende buien. Met alle gevaren van dien.”
Wachten op grote dure restauraties
De molenaars moeten er niet aan denken dat de Dye Sprancke straks helemaal niet meer draait. Ze sluiten zo’n doemscenario niet uit als geen extra actie wordt ondernomen. ,,Als de molen niet meer draait, holt de staat achteruit”, benadrukt Verbeek. ,,De molenaar zal veel minder aanwezig zijn. Kleine gebreken worden minder snel opgemerkt en hersteld.”
,,In een werkende molen zie je geen hout aantastende insecten, omdat zij niet van trillingen en beweging houden. Hoe anders is dat, als alles stil staat. Dan kun je wachten op grote, dure restauraties.”
Ze wijzen op het belang van de molen voor het dorp. ,,Het is één van de iconen van Sprang-Capelle, mensen komen hier regelmatig langs, willen de molen zien of kopen een zakje meel.”
Onderzoek naar de wind
Volgens de molenaars is het overigens niet zo dat de gemeente helemaal geen aandacht heeft voor de molen. Het is niet voor niets een rijksmonument. Er zijn eerder al wat bomen gesnoeid. Ook bij bouwplannen wordt naar de molen en de wind gekeken, en zo nodig wat aangepast.
,,Maar ze kijken veel te weinig naar het geheel”, vinden ze. ,,Bij ieder bouwplan afzonderlijk is er onderzoek naar de wind, en steeds blijkt dat het moet kunnen. Maar hoe betrouwbaar zijn die uitkomsten als je niet breder kijkt?” Ze pleiten voor een echt goed molenplan, waarin staat welke kant het met de Dye Sprancke op moet. ,,Het is nu zo dat de molen en de omgeving elkaar in de tang hebben.”
Maar is het niet al te laat? Je kunt moeilijk de huidige huizen slopen en bomen kappen. De molenaars zien een oplossing, door de molen op een drie á vier meter hoge ‘berg’ te zetten. Zo springt de Dye Sprancke weer veel meer in het oog. En nog belangrijker, op deze manier steken er drie wieken boven de obstakels uit. De molen kan dan weer volop draaien, meer malen, en verpaupert niet.

Veel hangt af van de gemeente, die eigenaar van de Dye Sprancke is. Volgens haar houdt ze wel degelijk rekening met de molen als er bouwplannen zijn. En tot nu toe zou het allemaal moeten kunnen. De molenaars hebben hun zorgen gedeeld met de gemeenteraad. Het is afwachten of die noodkreet gehoor vindt. ,,Er zijn al raadsleden bij de molen wezen kijken, dat biedt hoop.”

Het originele artikel lees je hier