Lees hier de kadernieuwsbrief
Lees hier de kadernieuwsbrief
De molen in Made kan met subsidie van provincie opgeknapt worden: ‘Het is een machtig mooi ding’
MADE/DEN BOSCH – Het regent euro’s voor restauratiewerk aan rijksmonumenten in Brabant. De provincie trekt in totaal ruim 4 miljoen euro uit voor het opknappen van oude kerken en andere beeldbepalende bouwwerken. Eén van de partijen die geld krijgt, is molen Hoop Doet Leven in Made.
Sjoerd Marcelissen 06-02-25, 12:00 Laatste update: 07-02-25, 14:52 BN/DeStem
De grootste bedragen die Brabant uitkeert zitten rond de 400.000 euro. De ‘hoofdprijs’ valt onder meer in Ravenstein, voor de restauratie van de koepel van de oude Luciakerk in het stadje. Er gaan ook bedragen van rond de vier ton naar het Regenthuis én het Zusterhuis in Den Bosch, de Nicolaaskerk in Helvoirt, de Theresiakerk in Waspik en het klooster van de Zusters van Liefde in Tilburg. Voor de restauratie en het schilderwerk van de Madese Molen Hoop doet Leven is er zo’n 250.000 euro.
Daar is Twan van Meel, sinds 2021 eigenaar van de molen, erg blij mee. ,,We kunnen de molen nu nog dit jaar opknappen en molenwaardig maken. Het metselwerk heeft achterstallig onderhoud. De wieken moeten vervangen worden, bij de kap zijn werkzaamheden nodig. We willen de molen terug in de oorspronkelijke staat brengen. Hij dateert van 1867.”
Van Meel is al jaren in Made bekend als de eigenaar van de Albert Heijn-supermarkt. De molen staat min of meer op het parkeerterrein van de winkel. ,,Als tegemoetkoming voor al het verkeer rond de supermarkt organiseren wij voor de buurt een buurtborrel. Dat hebben we een paar keer in de molen gedaan. We merken dat de molen van binnen vochtig is. Een molen is net een mens; hij moet blijven bewegen. Het is een machtig mooi ding.”
Opknappen heeft prioriteit voor Van Meel. ,,Daarna gaan we kijken hoe we de molen verder gaan invullen. Hij moet in elk geval weer gaan malen. Dit rijksmonument is een pronkstuk in onze gemeente en dat wil ik graag zo houden.”
Ook voor een opknapbeurt van de Coppensmolen in Zeeland ligt bijna drie ton klaar, net als voor herstelwerk aan de Oude Toren in Waalwijk. Met het geld draagt de provincie bij aan het behoud van de rijksmonumenten, ‘zodat het verhaal van Brabant ook voor toekomstige generaties behouden blijft’.
Er kwamen bij de provincie 36 aanvragen binnen voor een greep uit de geldpot. Veertien van deze projecten voldeden niet aan de voorwaarden voor subsidie, van de resterende projecten werden er uiteindelijk dertien ingeloot. Die mogen de bijna 4,3 miljoen euro van de provincie samen verdelen.
Vele Brabantse molens kampen met molenbiotoop problemen. De strijd tegen de gemeentes is niet gemakkelijk maar hopelijk kan bijgevoegde informatie van nut zijn. Lees meer over de molenbiotoop in onderstaand pamflet uitgegeven door De Hollandsche Molen.
Foto Fred Mulkens
De molen De Twee Gebroeders in Roosendaal krijgt nieuwe roeden
Donderdag 21 November 2024, 8 uur ‘s morgens.
Het is nog donker buiten en de temperatuur is net boven het vriespunt. Vandaag gaat eindelijk het gebeuren. De molen heeft nu twee en een half jaar stilgestaan vanwege mankementen aan de roeden..
Een stukje geschiedenis.
Begin jaren ‘80 onderging de molen een grote restauratie. De molen stond zwaar in verval.
In september 1983 kreeg de molen 2 nieuwe roeden. De toenmalige fabrikant vertelde tijdens een excursie dat de roeden toch wel 40 jaar mee moesten kunnen gaan.
Onderzoek naar de huidige staat.
Omdat er bij een aantal molens met gelaste roeden problemen ontstonden heeft de Gemeente Roosendaal besloten om ook de roeden van De Twee Gebroeders grondig te laten inspecteren. Het onderzoek vond in het voorjaar van 2022 plaats. Hierbij werden 2 punten onderzocht: de plaatdikte en de lasnaden. De plaatdikte viel helemaal niet tegen voor een molen van deze leeftijd. Helaas werden de roeden afgekeurd op het laswerk.
Hoe nu verder?
Je kunt de roeden er natuurlijk uit halen en laten repareren. Maar niemand kan de garantie geven hoelang ze dan weer meegaan. Besloten werd om beide roeden te vervangen.
Tijdens de grote restauratie van 1983 was het de bedoeling dat de 4 wieken zouden worden voorzien van het Van Bussel stroomlijnsysteem. Dit is toen niet doorgegaan vanwege de (te) hoge kosten.
Tijdens overleg met de gemeente heeft de molenaar voorgesteld om het Van Bussel stroomlijnsysteem weer aan te brengen. De molen was hier namelijk van 1942 tot begin jaren ‘70 mee uitgerust. Ook is het uitgangspunt van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) dat molens moeten worden teruggebracht in de toestand waarmee de laatste beroepsmolenaar heeft gewerkt.
Nadat een aantal verplichte procedures werden doorlopen (omgevingsvergunning en toestemming RCE) werd het werk gegund aan de firma Verbij BV. De roeden zouden gemaakt worden door Beijk BV.
Op 10 oktober hebben we een bezoek gebracht aan Max Beijk in hun werkplaats in Afferden. Het bedrijf maakt onze nieuwe roeden met het Van Bussel stroomlijnsysteem. Op dat moment zijn ze halverwege het laswerk. Vragen van Niek werden uitgebreid beantwoord door Max. We hebben er alle vertrouwen in dat het goed komt.
De afgelopen dagen hebben medewerkers van Verbij het hekwerk van de roeden verwijderd en de roeden alvast losgemaakt. De molen staat er nu kaal bij. De omwonenden zijn geïnformeerd over de werkzaamheden. Na twee dagen uitstel vanwege het slechte weer is het dan eindelijk zo ver.
De politie heeft de straat afgesloten en om 9 uur arriveert de telescoopkraan van de firma Heeren. Het begint juist licht te worden. De kraan kan uitgeschoven worden tot 70 meter lengte, dat is meer dan genoeg. De stelling ligt op 9 meter hoogte en de roeden zijn ruim 26 meter lang, dus is er ongeveer 50 meter nodig om de oude roeden te kunnen uitnemen en de nieuwe te plaatsen.
Allereerst worden de hijsbanden vastgezet aan de buitenroe. De kraan schuift uit en even later zweeft de eerste roe door de lucht. Dat zelfde gebeurt met de binnenroe en ze worden naast elkaar op straat gelegd. Het is inmiddels 11 uur geworden. We krijgen het koud en nemen pauze totdat de nieuwe roeden zullen arriveren. Ze zijn voor 12 uur besteld. Ondertussen worden de oude roeden doorgezaagd om straks weer mee te kunnen nemen in een wat handzamer formaat.
Omdat er wat problemen zijn met het bijzondere transport van de roeden van 26,2 meter met stroomlijnneuzen en remkleppen vanuit noord Limburg naar Roosendaal moeten we wat langer wachten . Om 2 uur krijgen we een seintje dat ze er aankomen.
Het vereist heel wat stuurmanskunst om de vooral lange last door de zijstraatjes van de Wouwseweg te manoeuvreren. De achterwielen kunnen onafhankelijk van de voorwielen draaien en met een aantal keren steken lukt het. Eenmaal bij de molen aangekomen worden de stroomlijnneuzen , remkleppen en toebehoren eerst gelost.
Om 3 uur wordt gestart met het plaatsen van de nieuwe roeden. Eerst moeten de keerklossen nog op maat gemaakt worden en bevestigd aan de roeden. De keerklossen zorgen ervoor dat de roede niet door de askop zakt en met een wig kan worden vastgezet. De nieuwe roeden worden opgehesen en bevestigd aan de askop.
Om kwart voor 5 is de klus geklaard. Het is inmiddels bijna donker geworden,. De Twee gebroeders heeft weer twee nieuwe roeden en iedereen gaat voldaan naar huis.
In de weken daarna worden de wieken weer opgehekt en voorzien van de Van Bussel stroomlijnneuzen met remkleppen. Alles wordt vlot en netjes uitgevoerd en op dinsdag 10 december is er voor het eerst proefgedraaid. De latten van het hekwerk zijn van lariks hout en zien er mooi oranjerose uit. De Van Busselneuzen hebben een matte coating gekregen om de schitteringen voor de omwonenden te beperken.
De molen ziet er nu niet alleen prachtig uit. Hij werkt ook weer als een zonnetje. Op 4 januari 2025 hebben we ons eigen meel weer kunnen malen. De Twee Gebroeders kan weer 40 jaar vooruit.
Heeft u zin om onze molen zelf te komen bekijken dan kan dat op iedere zaterdagmiddag en natuurlijk op de West-Brabantse molendag, dit jaar op 23 maart.
Onze speciale dank gaat uit naar:
– Gemeente Roosendaal, die het hele project mogelijk heeft gemaakt
– Firma Verbij uit Hoogmade, voor de uitvoering van het project
– Firma Beijk uit Afferden, voor de fabricage van de roeden en de stroomlijnneuzen
– Firma Heeren, voor het hijswerk
– Firma Nederlof ,voor het speciaal vervoer
– Familie Braat uit de Amerikakaan, voor de gastvrije ontvangst
– Alle buurtbewoners, voor de belangstelling tijdens de stilstand en nu hij weer draait
(Je zag menigeen denken: verrek, hij draait weer)
Met dank aan
Niek van Eekelen (Molenaar) en Fred Mulkens (Molengids)
Een enthousiast gediplomeerd vrijwillig molenaar voor standerdmolen 2 te Heusden. Deze in 1973 op zijn oude fundamenten herbouwde en in prima staat verkerende standerdmolen maakt deel uit van een uniek trio standerdmolens gesitueerd op de stadswallen van de levendige vestingstad Heusden gelegen aan de boorden van de Maas.
Eigenaar van de molens is de gemeente Heusden.
Alle 3 de molens hebben hun eigen molenaar(s) en worden zeer regelmatig in werking gesteld. De molen is maalvaardig en produceert op vrijwillige basis tezamen met de andere 2 molens gemalen mais als veevoeder voor een boer in de nabijheid van de vesting. Daar de huidige molenaar door omstandigheden niet meer in staat is de molen regelmatig in werking te stellen is het voor het behoud van de molen noodzakelijk dat er aanvulling komt in het molenaarsbestand. Middels een reglement wordt een overeenkomst aangegaan tussen de eigenaar en vrijwillig molenaar.
Molenaars maken deel uit van Het Gilde van Heusdens Molenaars waarbij stadsmolenaar René Broos dit gilde vertegenwoordigt als gesprekspartner richting de gemeente Heusden voor alle aan de molen gerelateerde zaken zoals planning onderhoud, contact met molenmaker en overige aannemers, overleg m.b.t. bezoek van groepen of het deelnemen aan evenementen zoals intocht Sinterklaas of jaarlijkse vestingfeesten.
Er wordt door eigenaar jaarlijks een vaste vergoeding uitgekeerd voor reis- en verdere onkosten. Een grote mate van vrijheid wordt aan de molenaar gegeven voor het draaien en malen met deze prachtige molen.
Ben je als gediplomeerd mulder enthousiast geworden, en zie je jezelf al als mulder werkzaam op deze molen met aan alle kanten mooi uitzicht over vesting en Maas gelieve dan contact op te nemen met de huidige molenaar René Bax onder emailadres ressbu@live.nl
Met vriendelijke groet,
Namens René Bax
Foto: Mario Collombon
Aan de Boschdijk in Acht is Beijk molenbouw uit Afferderden begonnen met de restauratie van molen Annemie.
Lees hier de laatste nieuwsbrief.
Op 28 november 2024 overleed onverwachts molenaar Martin Merkx, hij was molenaar op molen “De Dageraad” in Zeeland (Gemeente Maashorst) en samen met Jan Udo werd de molen onderhouden en draaiende gehouden.
Jan wil en kan de molen niet alleen draaien en onderhouden, hij is daarom dringend opzoek naar een opvolger voor Martin en heeft Jan ons verzocht een bericht te sturen naar de afdeling voor een molenaar.
Gezocht molenaar voor molen “De Dageraad”, voorwaarde is dat u in bezit bent van Getuigschrift Windmolenaar van De Hollandsche Molen. Heeft u interesse om samen met Jan de molen draaiende te houden? U kunt dan contact opnemen met Jan Udo 06-15302552.
Namens Jan Udo,
Nuenen, 23 november 2024-11-23
Beste deelnemers,
Wij kijken terug op een inspirerend veldatelier ‘Ontwerpen met een historische blik’. Mede dankzij RCE, STOWA en Dommeldal uit de Verf konden wij dit veldatelier organiseren. De aanleiding was dat cultuurhistorie vaak pas laat, soms té laat, in beeld komt bij gebiedsontwikkeling. Zo is bij de Landschaps-Ecologische Systeem Analyse (LESA) erfgoed een sluitstuk. Door het ‘om te keren’ en te starten met cultuurhistorie, kan de kennis die in het landschap en historische kaarten besloten ligt, worden benut voor betere oplossingen.
Samen met Suzanne Loen (Living Landscapes) heeft Hans de Mars (RHDHV) de ‘omgekeerde LESA’-aanpak uitgewerkt. Zij namen ons mee naar het Collse watermolenlandschap zodat we konden zien hoe watermolenlandschappen al oplossingen in zich dragen. Dankzij hen konden we in de workshop ontdekken hoe de methodiek werkt en wat zij kan betekenen bij gebiedsopgaven zoals natuurherstel en klimaatadaptatie. Het boeiende verhaal over de opgaven en uitdagingen binnen Dommeldal uit de Verf van Arie Ras van de gemeente Nuenen zorgde voor levendige discussies en een eerste aanzet tot oplossingen binnen de watermolenlandschappen van Opwetten en Hooidonk.
In de bijlage vindt u het verslag van het veldatelier, inclusief de evaluatie van de dag. Mocht u ons nog iets mee willen geven over de aanpak dan horen wij dat graag. Daar is ook gelegenheid voor tijdens het eindcongres dat we medio 2025 willen houden. Op het eindcongres delen we de resultaten, opgedane kennis en ervaringen die we afgelopen jaren hebben opgedaan bij de watermolens van Opwetten, Venbergen en Spoordonk.
Wij kijken ernaar uit u volgend jaar op het eindcongres te verwelkomen!
Met vriendelijke groet,
Namens de organisatoren van het veldatelier,
Riet Meijer (De Molenstichting Noord-Brabant)
Bekijk hier de korte samenvatting: Veldatelier Watermolenlandschap_artikel
Bekijk hier het volledige verslag: Veldatelier Watermolenlandschap_verslag