16 jaar en al bijna molenaar. BNdeStem 22 maart 2025

Bram Konings (links) en Kyeno Pajak zijn allebei 16 jaar en volgen de opleiding tot molenaar bij de molen van Etten-Leur. © Moreno Molenaar/Pix4Profs

BNdeStem 22 maart 2025

,,De techniek, het geluid, het draaien van die wieken. Machtig mooi”, zegt Kyeno Pajak (16). ,,Ik kom hier al sinds ik baby ben. Dit is mijn favoriet”, zegt Bram Konings (16). Beiden lopen stage bij Korenmolen De Lelie in Leur. Zondag werden de deuren geopend voor de West-Brabantse Molendag.

Steven van Beek

Etten-Leur

Al vele jaren komen de jongens heel graag over de vloer bij De Lelie. Ze kennen elkaar ook al van kindsbeen af, dankzij deze gezamenlijke interesse. Leeftijdgenoten die hier jarenlang iedere week weer hun ogen uitkeken en kennis opslurpten.

Nu werken ze er samen. Twee volstrekt verschillende types; de een met bravoure en een duidelijk beeld van de toekomst. De ander wat meer op zichzelf, met een intrinsieke wil beter te worden in wat hij doet.

Ze volgen een opleiding tot molenaar en daar hoort deze stage bij. ,,Mijn vader helpt hier ook als vrijwilliger, dus kom ik hier al heel lang. Je bent de hele dag lekker buiten bezig en het is toch een unieke baan. Wie werkt er nu op een molen? Ik vind het vooral heel leuk om mensen rond te leiden. Vragen te beantwoorden. Mensen mee te nemen in de wereld van molens”, zegt Bram.

Zeilen op de wieken

Kyeno heeft daar wat meer moeite mee. ,,Ik hou van de techniek. De zeilen op de wieken leggen. Dat lukt me al zelfstandig. Nu liggen er volle zeilen, maar het zouden bijvoorbeeld ook vier halve zeilen kunnen zijn. Als mensen vragen stellen, probeer ik die natuurlijk zo goed mogelijk te beantwoorden, hoewel ik dat moeilijk vind. Dat ben ik aan het leren.”

Fer van Bergen is een van de molenaars hier en helpt de jongens elke week te begeleiden. ,,Bram werkt hier al sinds zijn dertiende elke zaterdag. Hij zou de molen in principe al geheel zelfstandig kunnen draaien, maar dat mag vanwege zijn leeftijd nog niet. Pas als hij 18 jaar is mag hij het examen doen. We proberen hem nog heel veel theorie bij te brengen.”

Want dat leren de jongens ook op hun opleiding. Kennis van al die vijftien tot twintig soorten die in Nederland bestaan en hoe deze verschillen tot uiting komen. Niet alleen korenmolens dus. ,,Ik vind de Zwartenbergse molen ook geweldig. Zo midden in de polders, met dat water, al die krachten en hoe die molen dat allemaal verwerkt. Dat vind ik mooi”, zegt Kyeno.

Het zonnetje schijnt heerlijk deze zondag. ,,Het is altijd de eerste vraag die je stelt: het weer. Dat is vandaag perfect. Een beetje wind, droog, zonnetje, geen kans op onweer. We gaan vandaag zeker malen.”

Symbool van de Leur

Bram houdt van deze plek. Vanuit zijn slaapkamer heeft hij er uitzicht op. ,,Ik vind het een bijzondere molen, zo in een woonwijk. Het is toch het symbool van de Leur”, zegt hij.

Deze molen is een ideale leerschool, vindt Van Bergen. ,,Je kunt hier het volledige ambacht zelf doen. En we krijgen geen subsidie, dus we houden onze eigen broek op. Dat is goed om hier te leren. Ook om te zien dat dat gewoon kan.”

Er bestaat bij beide jongens geen twijfel wat ze later willen worden: molenaar. Van Bergen is trots dat Kyeno het vak hier leert. ,,Hij vond het moeilijk een stage te vinden. Weinig bedrijven wilden hem zo intensief begeleiden. Je ziet echt dat hij hier hartstikke veel leert.”

Supergraag doorleren

Bram volgt naast de molenaarsopleiding een VeVa-opleiding. ,,Ik wil nog supergraag doorleren en heb veel vertrouwen in de toekomst. Er is nog veel interesse voor het vak.”

Kijken bij de buren? 21 april Molendag Noord-Limburg

21 april 2e Paasdag regionale Molendag Noord-Limburg

 

Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk en omstreken organiseert op 2e Paasdag wederom een regionale molendag.

Dit jaar zijn de molens in Noord-Limburg aan de beurt. Dat zijn de molens in Plasmolen (watermolen), Ven-Zelderheide, Gennep, Heijen en Afferden.

De molens zijn geopend van 11.00u tot 16.30u en de toegang is zoals altijd helemaal gratis.

De molens zijn niet alleen geopend maar zullen zeker allemaal draaien en bij voldoende wind of water zal er ook graan gemalen worden.

 

Voor de liefhebbers is er ook een fietsroute beschikbaar die u langs de deelnemende molens voert.

De route is 45km lang. Deze fietsroute kunt downloaden van onze website www.molenvrienden.nl , op de molens is ook een papieren versie beschikbaar.

 

Hoop Doet Leven in Made krijgt subsidie

De molen in Made kan met subsidie van provincie opgeknapt worden: ‘Het is een machtig mooi ding’

MADE/DEN BOSCH – Het regent euro’s voor restauratiewerk aan rijksmonumenten in Brabant. De provincie trekt in totaal ruim 4 miljoen euro uit voor het opknappen van oude kerken en andere beeldbepalende bouwwerken. Eén van de partijen die geld krijgt, is molen Hoop Doet Leven in Made.

Sjoerd Marcelissen 06-02-25, 12:00 Laatste update: 07-02-25, 14:52 BN/DeStem

De grootste bedragen die Brabant uitkeert zitten rond de 400.000 euro. De ‘hoofdprijs’ valt onder meer in Ravenstein, voor de restauratie van de koepel van de oude Luciakerk in het stadje. Er gaan ook bedragen van rond de vier ton naar het Regenthuis én het Zusterhuis in Den Bosch, de Nicolaaskerk in Helvoirt, de Theresiakerk in Waspik en het klooster van de Zusters van Liefde in Tilburg. Voor de restauratie en het schilderwerk van de Madese Molen Hoop doet Leven is er zo’n 250.000 euro.

Daar is Twan van Meel, sinds 2021 eigenaar van de molen, erg blij mee. ,,We kunnen de molen nu nog dit jaar opknappen en molenwaardig maken. Het metselwerk heeft achterstallig onderhoud. De wieken moeten vervangen worden, bij de kap zijn werkzaamheden nodig. We willen de molen terug in de oorspronkelijke staat brengen. Hij dateert van 1867.”

Van Meel is al jaren in Made bekend als de eigenaar van de Albert Heijn-supermarkt. De molen staat min of meer op het parkeerterrein van de winkel. ,,Als tegemoetkoming voor al het verkeer rond de supermarkt organiseren wij voor de buurt een buurtborrel. Dat hebben we een paar keer in de molen gedaan. We merken dat de molen van binnen vochtig is. Een molen is net een mens; hij moet blijven bewegen. Het is een machtig mooi ding.”

Opknappen heeft prioriteit voor Van Meel. ,,Daarna gaan we kijken hoe we de molen verder gaan invullen. Hij moet in elk geval weer gaan malen. Dit rijksmonument is een pronkstuk in onze gemeente en dat wil ik graag zo houden.”

Ook voor een opknapbeurt van de Coppensmolen in Zeeland ligt bijna drie ton klaar, net als voor herstelwerk aan de Oude Toren in Waalwijk. Met het geld draagt de provincie bij aan het behoud van de rijksmonumenten, ‘zodat het verhaal van Brabant ook voor toekomstige generaties behouden blijft’.

Er kwamen bij de provincie 36 aanvragen binnen voor een greep uit de geldpot. Veertien van deze projecten voldeden niet aan de voorwaarden voor subsidie, van de resterende projecten werden er uiteindelijk dertien ingeloot. Die mogen de bijna 4,3 miljoen euro van de provincie samen verdelen.

De molen De Twee Gebroeders in Roosendaal krijgt nieuwe roeden

Foto Fred Mulkens

De molen De Twee Gebroeders in Roosendaal krijgt nieuwe roeden

Donderdag 21 November 2024, 8 uur ‘s morgens. 

Het is nog donker buiten en de temperatuur is net boven het vriespunt. Vandaag gaat eindelijk het gebeuren. De molen heeft nu twee en een half jaar stilgestaan vanwege mankementen aan de roeden.. 

Een stukje geschiedenis.

Begin jaren ‘80 onderging de molen een grote restauratie. De molen stond zwaar in verval.

In september 1983 kreeg de molen 2 nieuwe roeden. De toenmalige fabrikant vertelde tijdens een excursie dat de roeden toch wel 40 jaar mee moesten kunnen gaan.

Onderzoek naar de huidige staat.

Omdat er bij een aantal molens met gelaste roeden problemen ontstonden heeft de Gemeente Roosendaal besloten om ook de roeden van De Twee Gebroeders grondig te laten inspecteren. Het onderzoek vond in het voorjaar van 2022 plaats. Hierbij werden 2 punten onderzocht: de plaatdikte en de lasnaden. De plaatdikte viel helemaal niet tegen voor een molen van deze leeftijd. Helaas werden de roeden afgekeurd op het laswerk.

Hoe nu verder?

Je kunt de roeden er natuurlijk uit halen en laten repareren. Maar niemand kan de garantie geven hoelang ze dan weer meegaan. Besloten werd om beide roeden te vervangen. 

Tijdens de grote restauratie van 1983 was het de bedoeling dat de 4 wieken zouden worden voorzien van het Van Bussel stroomlijnsysteem. Dit is toen niet doorgegaan vanwege de (te) hoge kosten.

Tijdens overleg met de gemeente heeft de molenaar voorgesteld om het Van Bussel stroomlijnsysteem weer aan te brengen. De molen was hier namelijk van 1942 tot begin jaren ‘70 mee uitgerust. Ook is het uitgangspunt van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) dat molens moeten worden teruggebracht in de toestand waarmee de laatste beroepsmolenaar heeft gewerkt.

Nadat een aantal verplichte procedures werden doorlopen (omgevingsvergunning en toestemming RCE)  werd het werk gegund aan de firma Verbij BV. De roeden zouden gemaakt worden door Beijk BV.

Op 10 oktober hebben we een bezoek gebracht aan Max Beijk in hun werkplaats in Afferden. Het bedrijf maakt onze nieuwe roeden met het Van Bussel stroomlijnsysteem. Op dat moment zijn ze halverwege het laswerk. Vragen van Niek werden uitgebreid beantwoord door Max. We hebben er alle vertrouwen in dat het goed komt. 

De afgelopen dagen hebben medewerkers van Verbij het hekwerk van de roeden verwijderd en de roeden alvast losgemaakt. De molen staat er nu kaal bij. De omwonenden zijn geïnformeerd over de werkzaamheden. Na twee dagen uitstel vanwege het slechte weer is het dan eindelijk zo ver.

De politie heeft de straat afgesloten en om 9 uur arriveert de telescoopkraan van de firma Heeren. Het begint juist licht te worden. De kraan kan uitgeschoven worden tot 70 meter lengte, dat is meer dan genoeg. De stelling ligt op 9 meter hoogte en de roeden zijn ruim 26 meter lang, dus is er ongeveer 50 meter nodig  om de oude roeden te kunnen uitnemen en de nieuwe te plaatsen.

Allereerst worden de hijsbanden vastgezet aan de buitenroe. De kraan schuift uit en even later zweeft de eerste roe door de lucht. Dat zelfde gebeurt met de binnenroe en ze worden naast elkaar op straat gelegd. Het is inmiddels 11 uur geworden. We krijgen het koud  en nemen pauze totdat de nieuwe roeden zullen arriveren. Ze zijn voor 12 uur besteld. Ondertussen worden de oude roeden doorgezaagd om straks weer mee te kunnen nemen in een wat handzamer formaat.

Omdat er wat problemen zijn met het bijzondere transport van de roeden van 26,2 meter met stroomlijnneuzen en remkleppen vanuit noord Limburg naar Roosendaal moeten we wat langer wachten . Om 2 uur krijgen we een seintje dat ze er aankomen.

Het vereist heel wat stuurmanskunst om de vooral lange last door de zijstraatjes van de Wouwseweg te manoeuvreren. De achterwielen kunnen onafhankelijk van de voorwielen draaien en met een aantal keren steken lukt het. Eenmaal bij de molen aangekomen worden de stroomlijnneuzen , remkleppen en toebehoren eerst gelost.

Om 3 uur wordt gestart met het plaatsen van de nieuwe roeden. Eerst moeten de keerklossen nog op maat gemaakt worden en bevestigd aan de roeden. De keerklossen zorgen ervoor dat de roede niet door de askop zakt en met een wig kan worden vastgezet. De nieuwe roeden worden opgehesen en bevestigd aan de askop.

Om kwart voor 5 is de klus geklaard. Het is inmiddels bijna donker geworden,. De Twee gebroeders heeft weer twee nieuwe roeden en iedereen gaat voldaan naar huis.

In de weken daarna worden de wieken weer opgehekt en voorzien van de Van Bussel stroomlijnneuzen met remkleppen. Alles wordt vlot en netjes uitgevoerd en op dinsdag 10 december is er voor het eerst proefgedraaid. De latten van het hekwerk zijn van lariks hout en zien er mooi oranjerose uit. De Van Busselneuzen hebben een matte coating gekregen om de schitteringen voor de omwonenden te beperken. 

De molen ziet er nu niet alleen prachtig uit. Hij werkt ook weer als een zonnetje. Op 4 januari 2025 hebben we ons eigen meel weer kunnen malen. De Twee Gebroeders kan weer 40 jaar vooruit.

Heeft u zin om onze molen zelf te komen bekijken dan kan dat op iedere zaterdagmiddag en natuurlijk op de West-Brabantse molendag, dit jaar op 23 maart.

 

Onze speciale dank gaat uit naar:

– Gemeente Roosendaal, die het hele project mogelijk heeft gemaakt

– Firma Verbij uit Hoogmade, voor de uitvoering van het project

– Firma Beijk uit Afferden, voor de fabricage van de roeden en de stroomlijnneuzen

– Firma Heeren, voor het hijswerk

– Firma Nederlof ,voor het speciaal vervoer

– Familie Braat uit de Amerikakaan, voor de gastvrije ontvangst

– Alle buurtbewoners, voor de belangstelling tijdens de stilstand en nu hij weer draait

   (Je zag menigeen denken: verrek, hij draait weer)

Met dank aan

Niek van Eekelen (Molenaar) en Fred Mulkens (Molengids)

Molenaar gezocht op standerdmolen 2 Heusden

Het Gilde van Heusdense molenaars zoekt per direct:

Een enthousiast gediplomeerd vrijwillig molenaar voor standerdmolen 2 te Heusden. Deze in 1973 op zijn oude fundamenten herbouwde en in prima staat verkerende standerdmolen maakt deel uit van een uniek trio standerdmolens gesitueerd op de stadswallen van de levendige vestingstad Heusden gelegen aan de boorden van de Maas.

Eigenaar van de molens is de gemeente Heusden.

Alle 3 de molens hebben hun eigen molenaar(s) en worden zeer regelmatig in werking gesteld. De molen is maalvaardig en produceert op vrijwillige basis tezamen met de andere 2 molens gemalen mais als veevoeder voor een boer in de nabijheid van de vesting. Daar de huidige molenaar door omstandigheden niet meer in staat is de molen regelmatig in werking te stellen is het voor het behoud van de molen noodzakelijk dat er aanvulling komt in het molenaarsbestand. Middels een reglement wordt een overeenkomst aangegaan tussen de eigenaar en vrijwillig molenaar.

Molenaars maken deel uit van Het Gilde van Heusdens Molenaars waarbij stadsmolenaar René Broos dit gilde vertegenwoordigt als gesprekspartner richting de gemeente Heusden voor alle aan de molen gerelateerde zaken zoals planning onderhoud, contact met molenmaker en overige aannemers, overleg m.b.t. bezoek van groepen of het deelnemen aan evenementen zoals intocht Sinterklaas of jaarlijkse vestingfeesten.

Er wordt door eigenaar jaarlijks een vaste vergoeding uitgekeerd voor reis- en verdere onkosten. Een grote mate van vrijheid wordt aan de molenaar gegeven voor het draaien en malen met deze prachtige molen.

Ben je als gediplomeerd mulder enthousiast geworden, en zie je jezelf al als mulder werkzaam op deze molen met aan alle kanten mooi uitzicht over vesting en Maas gelieve dan contact op te nemen met de huidige molenaar René Bax onder emailadres ressbu@live.nl

Met vriendelijke groet,

Namens René Bax

Molenmaker aan de slag bij molen Annemie

Foto: Mario Collombon

 

Aan de Boschdijk in Acht is Beijk molenbouw uit Afferderden begonnen met de restauratie van molen Annemie.

Nadat afgelopen zomer/najaar al een paar kleine zaken zijn uitgevoerd zoals o.a. het met bitumen waterdicht afdekken/aansluiten van de invaart tegen de romp en het vernieuwen van het dak van het bijgebouw, zijn op woensdag 11 december 2024 de echte molenmakers werkzaamheden gestart. Na het verwijderen van het hekwerk (en de aardig groen geworden zeilen), zijn op donderdag 12 december de roeden doorgeslepen en in delen afgevoerd.
Dit is het begin van een uitgebreide restauratie waarbij in grote lijnen de volgende zaken worden aangepakt:
Het gevlucht zal geheel vervangen worden, het kruiwerk verwijderd/nagezien, ramen en deuren worden vervangen (en de 2e beltdeur weer aangebracht), balkkoppen aangegoten, de kenmerkende loopschoren worden weer aangebracht, kruipalen vernieuwd en de molenberg hersteld.
De 2 originele blauwe stenen die nog aanwezig zijn zullen in de vloer van de invaart gelegd worden en tenslotte krijgt de molen een schilderbeurt en nieuwe zeilen.
Na een verleden met vooral veel stilstand is het de bedoeling dat medio 2025 aan de Boschdijk weer een regelmatig draaiende Annemie te zien is!
Met dank aan Mario Collombon