Nieuws

Foto Fred Mulkens

De molen De Twee Gebroeders in Roosendaal krijgt nieuwe roeden

Donderdag 21 November 2024, 8 uur ‘s morgens. 

Het is nog donker buiten en de temperatuur is net boven het vriespunt. Vandaag gaat eindelijk het gebeuren. De molen heeft nu twee en een half jaar stilgestaan vanwege mankementen aan de roeden.. 

Een stukje geschiedenis.

Begin jaren ‘80 onderging de molen een grote restauratie. De molen stond zwaar in verval.

In september 1983 kreeg de molen 2 nieuwe roeden. De toenmalige fabrikant vertelde tijdens een excursie dat de roeden toch wel 40 jaar mee moesten kunnen gaan.

Onderzoek naar de huidige staat.

Omdat er bij een aantal molens met gelaste roeden problemen ontstonden heeft de Gemeente Roosendaal besloten om ook de roeden van De Twee Gebroeders grondig te laten inspecteren. Het onderzoek vond in het voorjaar van 2022 plaats. Hierbij werden 2 punten onderzocht: de plaatdikte en de lasnaden. De plaatdikte viel helemaal niet tegen voor een molen van deze leeftijd. Helaas werden de roeden afgekeurd op het laswerk.

Hoe nu verder?

Je kunt de roeden er natuurlijk uit halen en laten repareren. Maar niemand kan de garantie geven hoelang ze dan weer meegaan. Besloten werd om beide roeden te vervangen. 

Tijdens de grote restauratie van 1983 was het de bedoeling dat de 4 wieken zouden worden voorzien van het Van Bussel stroomlijnsysteem. Dit is toen niet doorgegaan vanwege de (te) hoge kosten.

Tijdens overleg met de gemeente heeft de molenaar voorgesteld om het Van Bussel stroomlijnsysteem weer aan te brengen. De molen was hier namelijk van 1942 tot begin jaren ‘70 mee uitgerust. Ook is het uitgangspunt van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) dat molens moeten worden teruggebracht in de toestand waarmee de laatste beroepsmolenaar heeft gewerkt.

Nadat een aantal verplichte procedures werden doorlopen (omgevingsvergunning en toestemming RCE)  werd het werk gegund aan de firma Verbij BV. De roeden zouden gemaakt worden door Beijk BV.

Op 10 oktober hebben we een bezoek gebracht aan Max Beijk in hun werkplaats in Afferden. Het bedrijf maakt onze nieuwe roeden met het Van Bussel stroomlijnsysteem. Op dat moment zijn ze halverwege het laswerk. Vragen van Niek werden uitgebreid beantwoord door Max. We hebben er alle vertrouwen in dat het goed komt. 

De afgelopen dagen hebben medewerkers van Verbij het hekwerk van de roeden verwijderd en de roeden alvast losgemaakt. De molen staat er nu kaal bij. De omwonenden zijn geïnformeerd over de werkzaamheden. Na twee dagen uitstel vanwege het slechte weer is het dan eindelijk zo ver.

De politie heeft de straat afgesloten en om 9 uur arriveert de telescoopkraan van de firma Heeren. Het begint juist licht te worden. De kraan kan uitgeschoven worden tot 70 meter lengte, dat is meer dan genoeg. De stelling ligt op 9 meter hoogte en de roeden zijn ruim 26 meter lang, dus is er ongeveer 50 meter nodig  om de oude roeden te kunnen uitnemen en de nieuwe te plaatsen.

Allereerst worden de hijsbanden vastgezet aan de buitenroe. De kraan schuift uit en even later zweeft de eerste roe door de lucht. Dat zelfde gebeurt met de binnenroe en ze worden naast elkaar op straat gelegd. Het is inmiddels 11 uur geworden. We krijgen het koud  en nemen pauze totdat de nieuwe roeden zullen arriveren. Ze zijn voor 12 uur besteld. Ondertussen worden de oude roeden doorgezaagd om straks weer mee te kunnen nemen in een wat handzamer formaat.

Omdat er wat problemen zijn met het bijzondere transport van de roeden van 26,2 meter met stroomlijnneuzen en remkleppen vanuit noord Limburg naar Roosendaal moeten we wat langer wachten . Om 2 uur krijgen we een seintje dat ze er aankomen.

Het vereist heel wat stuurmanskunst om de vooral lange last door de zijstraatjes van de Wouwseweg te manoeuvreren. De achterwielen kunnen onafhankelijk van de voorwielen draaien en met een aantal keren steken lukt het. Eenmaal bij de molen aangekomen worden de stroomlijnneuzen , remkleppen en toebehoren eerst gelost.

Om 3 uur wordt gestart met het plaatsen van de nieuwe roeden. Eerst moeten de keerklossen nog op maat gemaakt worden en bevestigd aan de roeden. De keerklossen zorgen ervoor dat de roede niet door de askop zakt en met een wig kan worden vastgezet. De nieuwe roeden worden opgehesen en bevestigd aan de askop.

Om kwart voor 5 is de klus geklaard. Het is inmiddels bijna donker geworden,. De Twee gebroeders heeft weer twee nieuwe roeden en iedereen gaat voldaan naar huis.

In de weken daarna worden de wieken weer opgehekt en voorzien van de Van Bussel stroomlijnneuzen met remkleppen. Alles wordt vlot en netjes uitgevoerd en op dinsdag 10 december is er voor het eerst proefgedraaid. De latten van het hekwerk zijn van lariks hout en zien er mooi oranjerose uit. De Van Busselneuzen hebben een matte coating gekregen om de schitteringen voor de omwonenden te beperken. 

De molen ziet er nu niet alleen prachtig uit. Hij werkt ook weer als een zonnetje. Op 4 januari 2025 hebben we ons eigen meel weer kunnen malen. De Twee Gebroeders kan weer 40 jaar vooruit.

Heeft u zin om onze molen zelf te komen bekijken dan kan dat op iedere zaterdagmiddag en natuurlijk op de West-Brabantse molendag, dit jaar op 23 maart.

Onze speciale dank gaat uit naar:

– Gemeente Roosendaal, die het hele project mogelijk heeft gemaakt

– Firma Verbij uit Hoogmade, voor de uitvoering van het project

– Firma Beijk uit Afferden, voor de fabricage van de roeden en de stroomlijnneuzen

– Firma Heeren, voor het hijswerk

– Firma Nederlof ,voor het speciaal vervoer

– Familie Braat uit de Amerikakaan, voor de gastvrije ontvangst

– Alle buurtbewoners, voor de belangstelling tijdens de stilstand en nu hij weer draait

   (Je zag menigeen denken: verrek, hij draait weer)

Met dank aan

Niek van Eekelen (Molenaar) en Fred Mulkens (Molengids)

Het Gilde van Heusdense molenaars zoekt per direct:

Een enthousiast gediplomeerd vrijwillig molenaar voor standerdmolen 2 te Heusden. Deze in 1973 op zijn oude fundamenten herbouwde en in prima staat verkerende standerdmolen maakt deel uit van een uniek trio standerdmolens gesitueerd op de stadswallen van de levendige vestingstad Heusden gelegen aan de boorden van de Maas.

Eigenaar van de molens is de gemeente Heusden.

Alle 3 de molens hebben hun eigen molenaar(s) en worden zeer regelmatig in werking gesteld. De molen is maalvaardig en produceert op vrijwillige basis tezamen met de andere 2 molens gemalen mais als veevoeder voor een boer in de nabijheid van de vesting. Daar de huidige molenaar door omstandigheden niet meer in staat is de molen regelmatig in werking te stellen is het voor het behoud van de molen noodzakelijk dat er aanvulling komt in het molenaarsbestand. Middels een reglement wordt een overeenkomst aangegaan tussen de eigenaar en vrijwillig molenaar.

Molenaars maken deel uit van Het Gilde van Heusdens Molenaars waarbij stadsmolenaar René Broos dit gilde vertegenwoordigt als gesprekspartner richting de gemeente Heusden voor alle aan de molen gerelateerde zaken zoals planning onderhoud, contact met molenmaker en overige aannemers, overleg m.b.t. bezoek van groepen of het deelnemen aan evenementen zoals intocht Sinterklaas of jaarlijkse vestingfeesten.

Er wordt door eigenaar jaarlijks een vaste vergoeding uitgekeerd voor reis- en verdere onkosten. Een grote mate van vrijheid wordt aan de molenaar gegeven voor het draaien en malen met deze prachtige molen.

Ben je als gediplomeerd mulder enthousiast geworden, en zie je jezelf al als mulder werkzaam op deze molen met aan alle kanten mooi uitzicht over vesting en Maas gelieve dan contact op te nemen met de huidige molenaar René Bax onder emailadres ressbu@live.nl

Met vriendelijke groet,

Namens René Bax

De nieuwe kader nieuwsbrief van De Hollandsche molen is weer uit.

Lees deze graag hier

Lees hier de laatste nieuwsbrief.

Op 28 november 2024 overleed onverwachts molenaar Martin Merkx, hij was molenaar op molen “De Dageraad” in Zeeland (Gemeente Maashorst) en samen met Jan Udo werd de molen onderhouden en draaiende gehouden.

Jan wil en kan de molen niet alleen draaien en onderhouden, hij is daarom dringend opzoek naar een opvolger voor Martin en heeft Jan ons verzocht een bericht te sturen naar de afdeling voor een molenaar.

Gezocht molenaar voor molen “De Dageraad”, voorwaarde is dat u in bezit bent van Getuigschrift Windmolenaar van De Hollandsche Molen. Heeft u interesse om samen met Jan de molen draaiende te houden? U kunt dan contact opnemen met Jan Udo 06-15302552.

Namens Jan Udo,

Nuenen, 23 november 2024-11-23

Beste deelnemers,

Wij kijken terug op een inspirerend veldatelier ‘Ontwerpen met een historische blik’. Mede dankzij RCE, STOWA en Dommeldal uit de Verf  konden wij dit veldatelier organiseren. De aanleiding was dat cultuurhistorie vaak pas laat, soms té laat, in beeld komt bij gebiedsontwikkeling. Zo is bij de Landschaps-Ecologische Systeem Analyse (LESA) erfgoed een sluitstuk. Door het ‘om te keren’ en te starten met cultuurhistorie, kan de kennis die in het landschap en historische kaarten besloten ligt, worden benut voor betere oplossingen. 

Samen met Suzanne Loen (Living Landscapes) heeft Hans de Mars (RHDHV) de ‘omgekeerde LESA’-aanpak uitgewerkt.  Zij namen ons mee naar het Collse watermolenlandschap zodat we konden zien hoe watermolenlandschappen al oplossingen in zich dragen. Dankzij hen konden we in de workshop ontdekken hoe de methodiek werkt en wat zij kan betekenen bij gebiedsopgaven zoals natuurherstel en klimaatadaptatie. Het boeiende verhaal over de opgaven en uitdagingen binnen Dommeldal uit de Verf  van Arie Ras van de gemeente Nuenen zorgde voor levendige discussies en een eerste aanzet tot oplossingen binnen de watermolenlandschappen van Opwetten en Hooidonk.

In de bijlage vindt u het verslag van het veldatelier, inclusief de evaluatie van de dag. Mocht u ons nog iets mee willen geven over de aanpak dan horen wij dat graag. Daar is ook gelegenheid voor tijdens het eindcongres dat we medio 2025 willen houden. Op het eindcongres delen we de resultaten, opgedane kennis en ervaringen die we afgelopen jaren hebben opgedaan bij de watermolens van Opwetten, Venbergen en Spoordonk. 

Wij kijken ernaar uit u volgend jaar op het eindcongres te verwelkomen!

Met vriendelijke groet,

Namens de organisatoren van het veldatelier,

Riet Meijer (De Molenstichting Noord-Brabant)

Bekijk hier de korte samenvatting: Veldatelier Watermolenlandschap_artikel

Bekijk hier het volledige verslag: Veldatelier Watermolenlandschap_verslag

Beste moleneigenaren, molenaars en molenvrijwilligers, De Hollandsche Molen wil 2025 uitroepen tot het Jaar van de Molenbiotoop. We willen een vol jaar lang inzetten op meer aandacht binnen en vooral buiten het molenveld voor de molenbiotoop bij windmolens (windgedreven molens) en het watermolenlandschap bij watermolens (watergedreven molens). Met een vragenlijst willen we inzicht krijgen in de aard van de problematiek, de in het molenveld aanwezige kennis en capaciteit, de huidige bescherming van de molenbiotoop en het watermolenlandschap en de behoefte aan ondersteuning bij molenbiotoopzaken in het molenveld. We vragen je tien minuten van jouw tijd te steken in het invullen van deze enquête. Uiteraard worden jouw gegevens vertrouwelijk behandeld en worden alleen opgetelde cijfers naar buiten gebracht gemaakt.

Ga naar de enquête voor windmolens →

Ga naar de enquête voor watermolens →

Vul de enquête uiterlijk woensdag 13 november in

We maken de resultaten bekend tijdens de Molencontactdag op 22 november aanstaande in Soest, waar je vanzelfsprekend van harte welkom bent. Ook gebruiken we de resultaten voor een pamflet waarmee we overheden over het belang van een goede molenbiotoop willen informeren.

Start renovatie motorhuis bij molen

Nieuwsbrief 2024-18, Heemkundekring de Heerlijkckheijd Nispen

Molenstichting Noord-Brabant heeft middels een brief haar steun uitgesproken voor dit project.

19-10-2024

We hebben mooi nieuws te melden. Binnnenkort start de renovatie van het motorhuis bij de molen van Aerden. De gemeente Roosendaal heeft dit bouwwerk eerder aangekocht waarmee het een onderdeel wordt van het molencomplex. Op die manier wordt de erfgoedfunctie van dit rijksmonument versterkt.

Behoud

Begin 2022 kwamen een aantal organisaties en betrokkenen in actie vanwege nieuwbouwplannen pal bij de molen. Toen kwam ook het idee om het motorhuis, dat vastgebouwd is aan de molenberg, te benutten ten behoeve van bezoek aan de molen. Dit plan om het gebouw te gebruiken als een erfgoedcentrum kreeg de nodige politieke steun en resulteerde in aankoop door de gemeente. Daarnaast zijn er gesprekken geweest tussen Gemeente Roosendaal, Vereniging De West-Brabantse Molens, Stichting Levende Molens, de molenaar en onze heemkundekring over de bestemming en de renovatie van het motorhuis.

Erfgoedcentrum

De bedoeling is dat het motorhuis een ‘erfgoedcentrum’ wordt waar het verhaal van de molen, over molens in de omgeving en in het algemeen, wordt verteld. Een dergelijke invulling is in de gehele regio niet te vinden en zal maken dat dit extra bezoekers naar de molen trekt. Op die manier wordt Nispen vanuit toeristisch-recreatief oogpunt weer aantrekkelijker. En dat komt ook ten goede aan andere partijen in ons dorp zoals de horeca en winkels.

Wat gaat er gebeuren?

Vanaf november gaat bouwbedrijf Suijkerbuijk aan de slag met de renovatie. De voorbereidingen zijn daarvoor inmiddels getroffen en de omwonenden zijn geïnformeerd. Gestart wordt de verwijdering van de huidige golfplaten op het dak van het gebouw. Daarna volgt de rest van het pand en gezien de staat daarvan vraagt dit de nodige inspanningen. Wij gaan ervan uit dat in 2025 de renovatie gereed is. En dat is op een mooi moment want komend jaar is het 175 jaar geleden dat dit monument werd gebouwd. Daar gaan we dan ook zeker bij stilstaan. Wij houden u op de hoogte.

Onderstaand vind men 3 xlsx files met informatie over de roeden op alle Brabantse molens

alle_aanwezige_roeden_NB

alle_gelaste_roeden_NB

alle_aanwezige_gelaste_roeden_NB