In Memoriam
Op 19 maart j.l. overleed Bart Tonies uit Ravenstein. Bart was vanaf de wederopleving van de Molenstichting Noord-Brabant (nu ruim tien jaar geleden), lid van de adviesraad. Bij de vergaderingen van de raad was hij bijna altijd aanwezig en sprak hij een belangrijk woordje mee. Noch het reizen door Brabant in de avonduren, noch zijn leeftijd (Bart is 84 jaar oud geworden) hebben hem daarvan weerhouden.
Bovenal was Bart echter een bij het cultuurbehoud betrokken inwoner van het historische stadje Ravenstein. Afkomstig uit Nistelrode en aanvankelijk opgeleid als timmerman, werd hij er al in de jaren zestig ambtenaar bouwzaken. Ontvankelijk voor historische bouwkunst en onder de indruk als hij was van de nieuwbouwstijl van de Bossche School, heeft hij een stempel gedrukt op hoe Ravenstein er nu uitziet: hij heeft een bijdrage geleverd aan het behoud van meerdere kleine en grotere monumenten in en om zijn woonplaats, en hij heeft er sturing kunnen geven aan een passende invulling van diverse nieuwbouwprojecten.
De laatste drie decennia spitsten Bart zijn interesse en zijn activiteiten zich toe op de molen. Toen deze hoge stadsmolen, destijds De Raaf en nu (weer) De Nijverheid geheten, dreigde te vervallen, was Bart de initiatiefnemer van een stichting die de molen in eigendom van de laatste molenaarsfamilie overnam. Die overname luidde een periode van herstel in en van tal van veranderingen, waaronder de sloop van het oude en de bouw van een nieuw bijgebouw tegen de molen dat ook nieuwe functies kreeg, waaronder die van bierbrouwerij. Bart ging ook zelf de opleiding tot vrijwillig molenaar volgen en was de voorman van een kleinschalig initiatief, namelijk om op de molen het destijds nog onbekende graangewas spelt te gaan malen. Bart had daarbij niet alleen oog voor de molen als bouwwerk, maar zorgde ook dat er naast hemzelf voldoende molenaars beschikbaar bleven. Zo kon de molen blijven doen waarvoor hij ooit gebouwd was en kon behalve het monument ook het ambacht van molenaar in stand gehouden worden.
Een vooruitziende blik kon Bart bij zijn molenactiviteiten dus niet ontzegd worden, ook al was daar tot enkele maanden geleden geen enkele aanleiding toe: rond de jaarwisseling werd de vitale, blijmoedige en nog vol plannen zittende man die Bart was, getroffen door de diagnose van een noodlottige ziekte.
Tijdens de begrafenis memoreerde een van de sprekers dat de dood niet alleen wegneemt, maar ook geeft. De dood geeft ons herinneringen, en een duidelijker beeld van wat iemand heeft nagelaten en wat voor iemand hij was. Behalve een beschermer van molens en een pleitbezorger van het Ravensteinse erfgoed, was Bart een beminnelijk mens. Degenen die zich verbonden voelen aan de Molenstichting Noord-Brabant zijn hem voor dat eerste, maar vooral ook voor dat laatste zeer erkentelijk.
Bart werd op 25 maart te rusten gelegd op het kerkhof van Ravenstein, aan de voet van zijn molen, die voor een periode van zes weken in de rouwstand werd gezet.
