Hondenmolens in de Lage Landen
Het idee om een hond te bezitten met als enig doel de mens gezel- schap te houden, is relatief nieuw. Vroeger waren honden geen metgezellen, maar ‘arbeiders’, gebruikt naar hun hoedanigheden en kwaliteiten.
De mens heeft altijd getracht om, waar mogelijk, monotoon of zwaar werk af te stoten en gebruikte dieren om zijn plaats in te nemen.
Honden bleken een ideale energiebron en sinds de 16de eeuw werd hij, als kleine en economisch verantwoorde ‘motor’ meer en meer gebruikt. Het dier liep in een tredwiel en zijn geringe vermogen was voldoende voor de kleinschalige huisindustrie. Hij kon een boterkarn, een blaasbalg of een lintzaag aandrijven, een slijpsteen of een wortelsnijder en hij kon zelfs water oppompen…
Bij een landbouwtelling in België in 1910 werden er nog bijna 16.000 exemplaren opgetekend. Vandaag de dag zijn er naar schatting nog amper 25 in Vlaanderen en 15 in Nederland overgebleven. Door de opkomst van coöperatieve zuivelfabrieken, in Nederland al in de tweede helft van de 19de eeuw, maar ook door de beide wereldoorlogen en de opkomst van nieuwe energiebronnen, ging het snel bergafwaarts met de hondenmolens. Nieuwe wetten en regels in het kader van de dierenbescherming betekenden het einde van de rol van de hond in een belangrijk agrarisch en industrieel verleden. Dit aspect van onze sociaaleconomische geschiedenis bleef tot op heden sterk onderbelicht. De auteurs hopen met dit boek deze leemte op te vullen.
Over de auteurs
Hondenmolens in de Lage Landen is ontstaan na een jarenlange, intensieve samenwerking tussen de twee auteurs, Jan Delcour en John Verpaalen.
Jan Delcour (°1947) publiceerde al in 1999 een eerste studie over hondenmolens en heeft veel onderzoek gedaan naar deze kleinschalige werktuigen.
Ook John Verpaalen (°1951) verdiept zich al jaren in dit onderwerp en heeft er tal van artikelen over gepubliceerd. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waarin hondenmolens vaak aan bod komen.
Over het boek
Hondenmolens in de Lage Landen wordt uitgegeven door de Stichting Levende Molens te Roosendaal, die het boek ook in belangrijke mate zal subsidiëren om het betaalbaar te houden. Immers, door het specifieke onderwerp zal de oplage beperkt blijven tot slechts 200 exemplaren.
Het boek verschijnt volledig in kleurendruk op A4 formaat en wordt ingebonden met een harde kaft. De publicatie gaat om en nabij de 300 pagina’s tellen met circa 330 illustraties, waarvan een groot aantal nooit eerder werd gepubliceerd.
Het boek bestaat uit twee delen.
Naast een algemeen gedeelte over de geschiedenis, de constructie, de functies enzovoort zal de lezer een uitgebreide inventaris aantreffen van alle nog bestaande hondenmolens in Nederland, België en het noorden van Frankrijk.
Vervolgens passeren ook tientallen verdwenen hondenmolens de revue, voor zover hier afbeeldingen van bewaard zijn gebleven.
Het geheel mag beschouwd worden als een ‘alles’ omvattend standaardwerk, aangezien aan deze werktuigen niet eerder zo’n uitgebreide studie is gewijd.
Het voorwoord is van Alain Goublomme, voorzitter van Molenforum Vlaanderen.
Hondenmolens in de Lage Landen verschijnt komend najaar. Het zal worden gepresenteerd in het Karrenmuseum te Essen, op de grens van Nederland en Vlaanderen, waar men een volledig ingerichte hondenmolen kan bewonderen.
Voorintekening
Op 1 mei is een voorintekening van start gegaan die zal worden afgesloten op 1 augustus 2024. Tijdens deze voorintekening kan het boek worden besteld voor € 39,95.
Na 1 augustus zal die prijs zeker worden verhoogd, maar er zijn nog meer voordelen:
De voorintekenaars betalen geen verzendkosten en zij ontvangen bovendien een gratis setje prentkaarten met ‘hondenmolens’ als thema. Deze prentkaarten worden in een beperkte oplage en exclusief voor deze gelegenheid gedrukt.
Zo maak je gebruik van de voorintekening:
- Maak € 39,95 (of een veelvoud van dat bedrag) over naar volgende bankrekening:NL46 ABNA 0100 7092 06
Op naam van Stichting Levende Molens. De BIC code is: ABNANL2A
- Geef tevens je adresgegevens door aan: molencentrum@gmail.comJe ontvangt dan mettertijd een persoonlijke uitnodiging om de officiële presentatie van het boek bij te wonen. Kun je hierbij niet aanwezig zijn, dan wordt het boek naar je opgestuurd in een stevige verpakking.