WATERMOLENLANDSCHAP INSPIRATIEBRON VOOR ONTWERPATELIER TIJDENS LANDSCHAPSTRIËNNALE
04-05-2021
Op maandag 26 april 2021 hebben vier ontwerpteams tijdens de Landschapstriënnale 2021 onderzocht hoe het historische watermolenlandschap van de molen van Wolfswinkel benut kan worden voor hedendaagse opgaven zoals klimaatadaptatie, natuurontwikkeling en landschapsversterking. Met de uitkomsten van het atelier geeft het Erfgoeddealproject Watermolenlandschappen een impuls aan partijen die bij de ontwikkeling van het gebied betrokken zijn.
Eeuwenlang stond er bij het Brabantse Wolfswinkel, tussen Son en Sint-Oedenrode, een dubbele watermolen aan de Dommel. Het opgestuwde water vormde het landschap, de natuur en de bodem. De molen is al decennialang verdwenen, maar in het landschap is de oude molenplaats nog te herkennen. Ook de Dommel ligt er op verschillende plekken nog (bijna) net zo bij als een eeuw geleden, al is het wel een stuk droger geworden.
HERSTEL VAN HET WATERMOLENLANDSCHAP
Het herstellen van het oude watermolenlandschap kan bijdragen aan klimaatoplossingen en waardevolle natuur, én zorgen voor een kwaliteitsimpuls van de leefomgeving. In het ontwerpatelier is onderzocht hoe dit historische landschap daarvoor kan worden ingezet. Riet Meijer, vanuit Molenstichting Noord-Brabant één van de initiatiefnemers van het Erfgoed Deal-project Watermolenlandschappen, is enthousiast over de resultaten van het ontwerpatelier. Meijer: “Vier teams hebben elk een specifiek thema onder de loep genomen, van de relatie tussen de stedelijke bebouwing van Son en het open Dommeldal tot de vraag hoe je het historische watermolenlandschap en het oude watersysteem kunt benutten om verdroging tegen te gaan en water langer vast te houden. Het was mooi om te zien dat verschillende partijen, met uiteenlopende visies en belangen, opvallend eensgezind waren over de toekomstmogelijkheden voor het gebied. Die samenwerking en uitwisseling van ideeën is denk ik een hele mooie basis voor het vervolg.”
SAMENWERKING
Bij de voorbereiding van het atelier is er vanuit het Erfgoed Deal-project Watermolenlandschappen en Klimaatadaptatie nauw samengewerkt met onder meer ARK Natuurontwikkeling, Staatsbosbeheer, de gemeenten Meierijstad en Son en Breugel, Waterschap De Dommel, Mozaïek Dommelvallei, experts, landschapsarchitecten en streekkenners. Speciaal voor het project zijn er historisch-landschappelijke verkenningen uitgevoerd en zijn er drie geocaches ontwikkeld, die het historische landschap beleefbaar maken. Vele deelnemers aan het atelier hebben daar dankbaar gebruik van gemaakt.
Beeld: De Watermolen van Wolfswinkel rond 1920 (BHIC).
PODCAST ‘VERBORGEN IN HET VOLLE ZICHT’ GELANCEERD
03-05-2021
Op 26 april presenteerde de Erfgoed Deal de podcast Watermolenlandschappen. Dat gebeurde tijdens het ontwerpatelier over Wolfswinkel op de Landschapstriënnale 2021. De podcast maakt deel uit van de podcastserie ‘Verborgen in het volle zicht’ van Simon Heijmans.
Heijmans, acteur en podcastmaker, bezoekt in die serie bijzondere plekken in Nederland die je zo voorbij zou kunnen rijden, maar waar iets staat te gebeuren. In de podcast over Watermolens gaat hij in op het bijzondere landschapstype dat door de eeuwen heen is ontstaan rondom deze bakens in het landschap, inclusief de talrijke bijzondere dieren en planten. Deze structuren worden nu hersteld om dergelijke watermolenlandschappen klimaatrobuust te maken.
BELUISTER DE PODCAST
De podcast is gemaakt in opdracht van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband van dertien partners dat zich richt op de betekenis en de toekomst van erfgoed in een veranderend Nederland. Download de podcast hier.
Beeld: De rode stip is de locatie van de verdwenen watermolen bij Wolfswinkel.
GEOCACHES WOLFSWINKEL LEGGEN RIJK VERLEDEN BLOOT
02-05-2021
Samen met streekkenners heeft het Kadaster drie geocaches over de verdwenen watermolen van Wolfswinkel gemaakt. De ontwikkeling was onderdeel van het Landschapslaboratorium Datascapes tijdens de Landschapstriënnale 2021.
De geocaches over Wolfswinkel voeren deelnemers door het historische landschap van de verdwenen, gelijknamige watermolen. Op deze manier kan jong en oud een blik werpen op het verleden en ervaren hoe digitale (historische) data helpen om de rijke verhalen van het landschap te ontdekken.
GEOCACHES DOWNLOADEN
Een geocache is een app waarmee je buiten, met de GPS van je smartphone, routes kunt lopen en onderweg vragen beantwoordt. Een moderne puzzeltocht dus. Wie de route goed loopt, vindt uiteindelijk een verborgen logboek. Meer informatie of de geochaches van Wolfswinkel downloaden? Klik hier.
Beeld: Het watermolenlandschap bij Wolfswinkel (foto: Hans Bleumink).
