25 Juli 2023
Watermolenlandschappen in beeld bij Vlaams- Nederlands project ‘Water en Land’
‘Water & land’ is een Vlaams- Nederlands project, waarin aandacht besteed wordt aan hoe we traditionele kennis en vakmanschap in kunnen zetten om te komen tot een klimaatrobuust en biodivers landschap.
Een thema wat nauw aansluit bij het Erfgoed Dealproject ‘Watermolenlandschappen voor klimaatadaptatie’. Binnen Nederland werken we vanuit het Erfgoed Dealproject al nauw samen met diverse partijen, ook buiten de provincie, aansluiting bij organisaties en bij projecten zoals ‘Water en Land’ brengt de bijdrage die de watermolen(aar) levert aan waterbeheer (inter)nationaal in beeld. Dit heeft een positief effect op de instandhouding van zowel het gebouw, zijn werking als het bijbehorende landschap
Het Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG) trekt het project ‘Water & Land’ en werkt daarbij samen met het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN). https://www.waterenland.be
Doel van het project ‘Water en land’.
Langzaam maar zeker komt er meer aandacht voor de bijdrage die erfgoed kan leveren aan een duurzaam landschap. De organisaties achter “Water en Land’ vinden dat het te traag gaat en wil kennis verzamelen en die onder de aandacht brengen van beleidsmakers, bewoners en bezoekers.
In een drietal jaren worden drie thema’s opgepakt die nauw met elkaar verbonden zijn: waterbeheer, behoud van biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid.
Waterbeheer
Droge zomers en piekafvoeren laten zien dat waterbeheer een belangrijke uitdaging is. Vandaar dat dit thema als eerste is gekozen. De kennis en ervaring van de watermolenaar – die niet alleen maalt maar door het vasthouden van water ook een bijdrage levert aan een klimaatrobuust landschap – was een van de voorbeelden die uitgewerkt werden.
Ontmoetingsdag ‘Waterbeheer’ bij de Watermolen van Opwetten
Op 16 maart organiseerden CAG en KIEN een gezamenlijke ontmoetingsdag voor molenaars, graslandbevloeiers, onderzoekers en beleidsmakers. Het was de afsluiting van een jaar van overleg, uitwisseling en goede voorbeelden. De onderwerpen die in de afsluitende sessie ter sprak kwamen gingen over samenwerking, het zichtbaar maken van de erfgoedpraktijk en kansen voor verder onderzoek en beleid. Vanuit Vlaanderen was veel belangstelling voor de opzet van de Erfgoed Deal en de manier waarop het Watermolenproject tot stand was gekomen.
Als afsluiter van de dag werd genoten van de zon en een bezoek aan de watermolen die molenaar Martijn speciaal voor deze bijeenkomst opende.
Presentatie bij de themadag van FARO over de Klimaatcrisis in Mechelen.
Op dinsdag 16 juni hield FARO, het Vlaams Steunpunt voor de cultureel erfgoedsector, haar jaarlijkse ontmoetingsdag. Het thema van dit jaar was de klimaatcrisis en hoe daarmee om te gaan vanuit de erfgoedsector. Tijdens een van de middagsessies presenteerde CAG het project ‘Water en Land’ met als thema ‘ Immaterieel Erfgoed als hefboom voor een klimaatrobuuste samenleving’. Vanuit het Erfgoed Dealproject Watermolenlandschappen mochten we een inkijk geven van hoe erfgoed bij kan dragen aan waterbeheer.
Als afsluiting van het themajaar zijn op de website van ‘Water en Land’ podcasts en films geplaatst die de input van het themajaar Waterbeheer weerspiegelen:
Voor ‘Watermolenlandschappen’ zie:
https://www.waterenland.be/nieuws/podcast-water-land-aflevering-3
https://www.waterenland.be/nieuws/podcastreeks-aangevuld
24 Dec 2021
Nieuwsbrief 2021 #2 Erfgoed Deal Watermolenlandschappen
7 mei 2021
Nieuwsbrief Erfgoed Deal Watermolenlandschappen
16 nov 2020
Nature Today d.d. 16 november 2020: Zie: Oude watermolens maken Brabants landschap klimaatbestendig
31 okt 2020
Eindhovens Dagblad d.d. 31 oktober 2020: Zie: Nieuwperspectief voor watermolens aan de Dommel in Eindhoven Nuenen en Valkenswaard.
7 okt 2020
Eindhovens Dagblad d.d. 7 Artikel in Eindhovens Dagblad d.d. 7 oktober 2020: Zie:’Meer dan 2.5 miljoen euro voor inzet oude Brabantse watermolens bij droogte en wateroverlast’
Meer informatie is te vinden op:
https://www.ark.eu/nieuws/2020/ark-herstelt-natuur-rond-spoordonkse-watermolen
https://www.degrooteheide.eu/nl/nieuws/erfgoed-deal-watermolenlandschappend-subsidie
https://www.vangoghnationalpark.com/rijkssubsidie-watermolenlandschap
6 okt 2020
Persbericht
’s-Hertogenbosch, 6 oktober 2020 – Vandaag maakt het ministerie van OCW bekend dat het een subsidie toekent aan het Brabantse project ‘Watermolenlandschappen voor klimaatadaptatie’. Drie historische molens en omliggende gebieden in het beekdal van de Dommel gaan verdroging tegen en voeren water af bij van piekoverlast. De Brabantse watermolenlandschappen is een gezamenlijk initiatief van Molenstichting Noord-Brabant, provincie Noord-Brabant, Waterschap De Dommel en Het Groene Woud.
De Erfgoed Deal is een rijkssubsidie waarmee erfgoed een plek krijgen binnen grote maatschappelijke opgaven zoals de klimaatverandering, de energietransitie of de stedelijke groei en krimp. In het project Watermolenlandschappen investeren de betrokken partijen meer dan € 2,5 miljoen. De Erfgoed Deal draagt daar € 610.000,- aan bij.
De Brabantse aanpak met historische watermolens is uniek in Nederland. Rond drie watermolens realiseren de samenwerkende partijen waterconservering en -berging. Het gaat om watermolens in Spoordonk (gemeente Oirschot), Opwetten (Gemeenten Nuenen en Eindhoven) en Venbergen (Gemeente Valkenswaard en Natuurgrenspark Groote Heide). De aanpak creëert ten minste 300 a 400 hectare waardevol beeklandschap. In natte perioden ontstaat extra ruimte voor waterberging. In droge perioden kunnen watermolenlandschappen door flexibele peilverhoging water langer vasthouden. Dat voorkomt verdroging van natuur- en landbouwgronden én draagt bij aan het voorkomen van wateroverlast benedenstrooms. Het project draagt ook bij aan recreatie en een aantrekkelijke woonomgeving.
En uiteraard kunt u er nog meer over lezen via deze link