In de nieuwe rubriek “De mulder vertelt” een artikel van Victor Theeuwes over de wiekstanden van molens en de betekenis daarvan. Dit naar aanleiding van het overlijden van Willem Verbruggen en in het de rouw zetten van molens. Ook in Goirle zijn de molens in de rouw gezet, edoch volgens Victor niet correct, “Helaas hanteren deze molenaars de protestantse rouwstand en niet de in onze regio en vroeger ook in Goirle traditionele roomse rouwstand”. En ik wil hier op reageren namens de Goirlese molenaars.
De kern van het artikel is om te streven naar het in stand houden van tradities in bepaalde regio’s en plaatsen. Met dit laatste kan ik volledig instemmen. Nu heb ik geenszins de bedoeling om een polemiek te starten omtrent tradities, maar wil wel uitleggen waarom wij het gevlucht zo zetten.
Ik heb het archief van de Heemkunde Kring in Goirle geraadpleegd. En daar vinden we een uitgebreide fonetische opsomming van benamingen tradities en gebruiken betreffende molens, genaamd “Plaatselijke Molenaarsvakterminologie”. Dit is verzameld en deels zelf opgesteld door A.C. Hoogendoorn (1908-1985) aan de hand van gesprekken met molenaars en molenmakers. Ik citeer:
“Er is gesproken met de volgende personen:
- Kouwenberg, molenaar te Goirle, overleden 1956
- B. de Visscher, molenaar te Goirle, 77 jaar
- P. van Riel, molenaar te Riel, 70 jaar
- Vic. Coremans, molenaar te Poppel, overleden 1964
- Stads Wagenmaker en molenmaker te Goirle, overleden 1948
- Stads Wagenmaker en molenmaker te Goirle, overleden 1923
- A. v.d. Broek, knecht bij olieslager, 78 jaar
- en diverse andere oude Goirlenaars.”
Naast de meest fraaie namen van allerlei onderdelen, zijn hier ook enkele wiekstanden weergegeven en hier vinden we:
stand C: Rouw, de molen staat in Rouw,- rouwt. “De meule stoa op schroowe” (schreien)
stand D: “De Meule stoa op bille.”
J. de Wilde, zoon van de laatste beroepsmolenaar en nog steeds actief, zegt dat zijn vader ook altijd de rouwstand met voorbijgaand eind heeft gehanteerd. Dus daarom staat bij rouw het gevlucht zo in Goirle. En dankzij de inspanningen van A.C. Hoogendoorn weten wij nu dat de “d’ euziesteerte“ op de “korniestukke” zitten.
Carel van Herpt, Molenaar Goirle
Goirle, 23 april 2017
